دوست دارید کلاس دروس دانشگاهی شما در خانه برگزار شود؟! می‌خواهید بدون کنکور وارد دانشگاه شوید؟ تمایل دارید همزمان با تحصیل کار کنید؟ اگر یکی از این شرایط را دارید، دانشگاه مجازی و تحصیل الکترونیکی یکی از گزینه‌های پیش روی شما است. در دنیای امروز شیوه آموزش دیگر مختص به فضای آموزشی دانشگاهها و دانشکده‌ها نیست. بسیاری از دانش‌آموزان ترجیح می‌دهند در فضای شخصی درس بخوانند و برای داشتن شغل، سفر یا برنامه‌ریزی زندگی خود محدود به دانشگاه رفتن نشوند. برخی افراد هم به دلیل شرایط جسمانی، امکان حضور در دانشگاه را ندارند. اما ازین دانشگاه چه می‌دانید؟ مزیت دانشگاه مجازی چیست؟ چگونه و چه زمانی باید ثبت نام کنید؟ چقدر شهریه باید بپردازید؟ اصلا آیا مدرک دانشگاه مجازی معتبر است؟ پیش از اینکه انتخاب خود را قطعی کنید، تا پایان این مطلب همراه ما باشید.
دانشگاه مجازی
دانشگاه مجازی همانطور که از نام آن پیداست، آموزش از راه دور و فارغ از قید زمان و مکان است. در دانشگاه های مجازی نیازی به حضور فیزیکی دانشجویان در کلاس و محل دانشگاه ندارد. به جای آن از امکانات الکترونیکی مثل اینترنت پرسرعت، وسایل الکترونیکی و کانال‌های ارتباطی مجازی برای ارائه دروس استفاده می‌شود. تنها در برخی از دروس رشته‌های خاص یا برای رفع اشکال، ممکن است نیاز به چند جلسه محدود و حضوری در دانشگاه باشد. همچنین امتحانات پایان ترم نیز به صورت حضوری برگزار می‌شود. فراموش نکنید که دوره آموزش مجازی مختص مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد است و هیچ رشته‌ای در مقطع دکترا، مجازی ارائه نمی‌شود.
برخی از دانش‌آموزان هم نگران اعتبار مدرک دانشگاه مجازی هستند. در این مورد باید بگوییم دانشگاه‌های ارائه‌دهنده دوره‌های مجازی، تحت نظارت وزارت علوم تأسیس می‌شوند و مدرک تحصیلی مورد تایید این سازمان را ارائه می‌دهند. بنابراین مدرک دانشگاه مجازی برای ادامه تحصیل، ورود به بازار کار یا شرکت در آزمون‌های استخدامی کاملا معتبر است.
اگر دچار تردید بین رشته و دانشگاه هستید، توصیه می‌کنیم مقاله رشته مهم است یا دانشگاه؟ را مطالعه کنید که از ابعاد مختلف این موضوع را بررسی کرده است. همچنین سری به مطلب بررسی اعتبار مدرک دانشگاه آزاد بزنید.
شرایط تحصیل در دانشگاه مجازی
اگر تمایل به شرکت در دوره‌های با کنکور دانشگاه مجازی را دارید، باید در کنکور سراسری شرکت کرده و در فرم انتخاب رشته، دانشگاه‌های مد نظر خود را ثبت کنید. اما ثبت نام بدون کنکور دانشگاه های مجازی دو بار در سال، در ماه‌های مهر و بهمن، از طریق سایت سازمان سنجش انجام می‌شود. دانشگاه های مجازی شهریه پرداز هستند و هیچ دوره رایگانی ندارند. برخی از این دانشگاهها نیز از طریق کنکور دانشجو می‌پذیرند. اما برخی دیگر صرفا بر اساس سوابق تحصیلی دانش‌آموزان واجد شرایط را پذیرش می‌کنند. شهریه این دانشگاه بر اساس شهر، رشته و واحد مجازی متفاوت است. در جدول زیر اطلاعات شهریه ثابت و متغیر دوره کارشناسی دانشگاه های مجازی در سال ۱۴۰۱ را آوردهایم.
| نوع شهریه | شهریه (تومان) |
| شهریه ثابت یک ترم تحصیلی | ۴۰۰ هزار تا ۲۲۰۰۰۰۰ |
| شهریه متغیر هر واحد درسی پایه یا اختیاری | ۵۰۰ هزار تا یک میلیون |
| شهریه متغیر هر واحد درسی اصلی یا تخصصی | ۷۰ هزار تا یک میلیون |
| شهریه متغیر هر واحد عملی یا آزمایشگاهی | ۱۵۰ هزار تا ۵۰۰ هزار |
| شهریه متغیر هر واحد پایان نامه | ۱۰۰ هزار تا ۴۰۰۰۰۰ |
معایب و مزایای دانشگاه مجازی
علی‌رغم اینکه سال‌ها آموزش به روش سنتی انجام می‌شد و صرف داشتن مدرک دانشگاهی اعتبار زیادی داشت، امروزه دیدگاه افراد و کارفرمایان نسبت به مدرک تحصیلی متفاوت است. آنچه اهمیت بالاتری دارد توانمندی دانشجویان و داشتن مهارت‌های مناسب بازار کار است. از طرفی زمان حیاتی‌تر از گذشته بوده و سرعت زندگی افزایش پیدا کرده است. افراد تمایل دارند زمان کمتری را در مسیر و ترافیک سپری کنند. به همین دلیل مزایای تحصیل در دانشگاه مجازی زیاد است:
- نیازی به صرف وقت و هزینه برای حضور در کلاس نیست.
- سرعت مطالعه بیشتر از دوره تحصیلی در اختیار دانشجویان است.
- در مطالعه به صورت آنلاین، دانشجویان از مزایای کار گروهی بهره‌مند می‌شوند.
- کنجکاوی و ابتکار بیشتر و دسترسی به تکنولوژی‌های جدید.
- برخی از ارزیابی‌ها نیز به صورت آنلاین است.
- می‌توانید مدرک خود را از طریق اینترنت ارائه دهید.
- امکان تحصیل و اشتغال همزمان وجود دارد.
- برای تحصیل در شهر دیگر نیاز به خوابگاهی شدن نیست.
- به دلیل استفاده از امکانات رسانه‌ای متنوع در تدریس مجازی، یادگیری و به‌خاطرسپاری مطالب بیشتر است.
معایب دانشگاه مجازی
اما در عین وجود همه این مزایا، تحصیل مجازی می‌تواند برای دانشجویان چالش‌هایی هم داشته باشد. شاید بتوان به عنوان معایب دانشگاه مجازی به موارد زیر اشاره کرد:
- امکان تغییر رشته و انتقالی وجود ندارد.
- نیاز به اینترنت پرسرعت
- لزوم آشنایی با اینترنت و مهارت‌های کامپیوتری
- وجود استانداردهای خاص برای ارزشیابی و برنامه‌های آموزشی
- نیاز به استفاده از ابزارها و تجهیزات خاص
- کم شدن تمرکز در کلاس
- نیاز به شرایط مناسب در منزل برای حضور در کلاس‌ها
- احتمال قطع و وصل شدن جلسات آنلاین
- امکان ارتباط اجتماعی و درسی با همکلای‌ها و اساتید کمتر می‌شود.
- همه دانشگاه‌های مجازی شهریه‌پراز هستند.
دانشگاه های مجازی ایران
تا کنون دانشگاه‌های معتبری مانند دانشگاه‌های صنعتی شریف، صنعتی امیرکبیر، علم و صنعت، صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی، تهران (مرکز آموزش‌های الکترونیکی دانشگاه تهران)، شیراز، اصفهان، دانشگاه آزاد و چند مؤسسه آموزش عالی غیرانتفاعی به ارائه رشته های مجازی پرداخته‌اند. چند مرکز مانند مرکز آموزش‌های الکترونیکی دانشگاه تهران و موسسه غیر انتفاعی آموزش عالی رایانه‌ای تهران نیز رشته‌های بدون کنکور مجازی را ارائه می‌کنند. درباره رشته های بدون کنکور دانشگاه آزاد هم بخوانید. نکته مهم اینکه برخی از مراکز، بدون تایید وزارت علوم اقدام به تبلیغات و پذیرش مجازی دانشجویان می‌کنند. بنابراین حتما قبل از ثبت نام و پرداخت هزینه، اعتبار دانشگاه مورد نظر خود را از طریق مراجعه به سایت سازمان سنجش یا وزارت علوم استعلام کنید.
لیست دانشگاه های مجازی
در این بخش اطلاعات مربوط به تمام واحدهای دانشگاهی مجازی ایران را مشاهده می‌کنید که مورد تایید وزارت علوم هستند. ممکن است هر سال تعدادی دانشگاه به این لیست اضافه شود.
- دانشکده آموزش‌های الکترونیکی دانشگاه شیراز
- مرکز آموزش‌های مجازی دانشگاه امیرکبیر
- دانشگاه مهر البرز
- دانشکده آموزش‌های الکترونیکی دانشگاه قم
- دانشگاه شهید بهشتی
- مرکز آموزش‌های مجازی دانشگاه تربیت معلم آذربایجان
- مرکز آموزش‌های الکترونیکی دانشگاه علم و صنعت ایران
- مرکز آموزش‌های الکترونیکی دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی
- مرکز آموزش‌های الکترونیکی دانشگاه اصفهان
- مرکز آموزش‌های الکترونیکی دانشگاه صنعتی اصفهان
- مرکز آموزش‌های الکترونیکی دانشگاه تهران
- مرکز آموزش‌های الکترونیکی دانشگاه سهند
- مؤسسه غیرانتفاعی آموزش عالی رایانه‌ای تهران
- مؤسسه آموزش عالی فارابی
- مؤسسه آموزش عالی غیرانتفاعی نور طوبی
- واحد الکترونیکی دانشگاه آزاد اسلامی
- آموزش‌های مجازی دانشگاه سیستان و بلوچستان
- دانشگاه مجازی المصطفی (ص)
- دانشگاه مجازی امام خمینی (ره)
لیست رشته های دانشگاه های مجازی اران را می‌توانید از طریق سایت رسمی هر دانشگاه، بررسی کنید. برای آشنا شدن با مراکز دانشگاهی مختلف سری هم به مطلب معرفی انواع دانشگاه در ایران بزنید. همچنین قبلا در دو مطلب مجزا به معرفی دانشگاه های افسری و معرفی دانشگاه فرهنگیان پرداخته‌ایم.
سخن پایانی
امروزه مفهوم آموزش فرق کرده است و کسب مدرک تنها از طریق نشستن در کلاس‌های دانشگاه محقق نمی‌شود. شرایط زندگی، به دست آوردن مهارت و ورود به بازار کار شکل پیچیده‌تری دارد. از طرفی تکنولوژی رشد زیادی داشته و به طبع آن شیوه‌های آموزشی نیز دستخوش تغییرات مثبتی شده‌اند. دانشگاه غیر حضوری این فرصت را برای دانشجویان فراهم کرده است که از هر شهری، بدون حضور فیزیکی در محل دانشگاه، در رشته دلخواهشان درس بخوانند. شهریه دانشگاه های الکترونیکی یا مجازی، بر اساس شهر، دانشگاه ارائه دهنده و رشته متغیر است. می‌توانید در این مورد مطلب بررسی دانشگاه شهریه پرداز را هم مطالعه کنید.
بسیاری از برنامه‌ها و همچنین مواردی که در دانشگاه مجازی تدریس می‌شود، مشابه با سایر دوره‌های دانشگاهی است. با این تفاوت که دانشجویان از بستر اینترنتی برای دریافت آموزش‌ها و ارتباط با همکلاسی‌ها و اساتید استفاده می‌کنند. بعد از گذراندن دروس و قبولی در امتحانات نیز مدرک معتبر دانشگاه مجازی به دانشجویان داده می‌شود. بنابراین این فرصت برای افرادی که به هر دلیل امکان شرکت حضوری در کلاس‌ها را ندارند، بسیار مناسب است.
سوالات متداول
- شرایط تحصیل در دانشگاه مجازی چگونه است؟
علاقهمندان میتوانند در موعد مقرر ثبت نام دانشگاهها، بر اساس رشته/دانشگاه انتخابی، به صورت با کنکور یا بدون کنکور، برای ثبت نام در دانشگاه های مجازی اقدام کنند. این دانشگاه شهریهپرداز است و برای هر واحد درسی مبلغی شهریه پایه و مبلغی شهریه متغیر دریافت میکند. - شهریه دانشگاه مجازی چقدر است؟
میزان شهریه دانشگاه های مجازی بر اساس واحد دانشگاهی و رشته، متغیر است. اما اطلاعات حدودی از شهریه دانشگاه مجازی در سال ۱۴۰۱ را در همین مطلب به صورت جدول آوردهایم. - آیا مدرک دانشگاه مجازی معتبر است؟
بله، مدرک دانشگاه مجازی مورد تایید وزارت علوم است و هیچ مشکلی از نظر استخدام یا ورود به بازار کار ایجاد نمی‌کند.
