بین همه دروسی که در مدرسه باید بخوانید، طبیعتا ممکن است به یک یا چند درس بیعلاقه یا حتی از آنها متنفر باشید. اما از آن‌جایی که همه دروس برای گذراندن دوره تحصیلی، ورود به رشته مورد علاقه، موفقیت در امتحانات و کسب رتبه خوب در کنکور ضرورت دارند، نمی‌توان صرفا به دلیل نداشتن علاقه درسی را کنار گذاشت. اما آیا تا به حال فکر کرده‌اید که چرا نسبت به یک درس خاص بیعلاقه هستید؟ یا چگونه می‌توانید انگیزه و اشتیاق خود را برای مطالعه درسی که دوست ندارید افزایش دهید؟ در نهایت ممکن است شما هرگز به یک مبحث یا درس علاقه‌مند نشوید، به همین دلیل در این مطلب درباره روش های مطالعه درسی که دوست نداریم صحبت کرده‌ایم.
چرا از برخی دروس متنفریم
به غیر از اینکه تنفر یا علاقه به یک سری موضوعات، می‌تواند حاصل ژنتیک، تربیت، خانواده و محیط باشد، دلایل دیگری هم وجود دارد. دانستن دلایل اینکه از یک درس خاص متنفر هستیم، ممکن است راه حل ریشه‌ای را پیش پایمان بگذارد. شاید شما هم به یکی از این دلایل از درس خاصی متنفر هستید یا حوصله خواندن آن را ندارید:
- به روش غلطی درس را مطالعه می‌کنید.
- در زمان خستگی و با کمترین انرژی درس خوانده‌اید.
- به هر دلیل در درس ضعیف هستید و نمرات پایینی دارید.
- اطرافیان شما مثل دوستان یا خانواده دائما از تنفر نسبت به درس صحبت کرده‌اند.
- معلم این درس، سخت‌گیر و بداخلاق است یا به هر دلیل حس خوبی نسبت به او ندارید.
- نسبت به ارزشمندی درس و کاربرد موضوعات آن آگاهی و دانش کافی ندارید.
- درباره آن درس در گذشته مورد تحقیر یا سرزنش قرار گرفته‌اید. مثلا دانش‌آموزی که در کودکی به دلیل یک نمره پایین در ریاضی برچسب خنگ بودن، تنبلی یا ضعیف بودن در درس ریاضی به او زده می‌شود، با احتمال بالایی نسبت به ریاضی بیعلاقه خواهد شد.
پیشنهاد مطالعه: زمان شروع مطالعه برای کنکور
روش های مطالعه درسی که به آن علاقه نداریم
برای اینکه بتوانید کارهایی که دوست ندارید انجام دهید راه‌های زیادی وجود دارد. خواندن درسی که به آن علاقه ندارید هم روش‌های خاص خودش را دارد. هدف از انجام این روش‌ها این است که:
- بیاموزیم چگونه درسی را که دوست نداریم بخوانیم.
- چه زمانی دروسی که دوست نداریم را بخوانیم و به خوبی یاد بگیریم.
- انگیزه، انرژی و توانایی ذهنی کافی برای مطالعه درسی که دوست نداریم را تقویت کنیم.
- به مرور به درسی که دوست نداریم علاقه‌مند شویم.
- مطالعه درسی که به آن علاقه نداریم آسان‌تر شده و به یک عادت تبدیل شود.
مطالعه این دروس هنگام روزه نیز روش‌ها و قوانین خاص خود را دارد. بنابراین توصیه می‌کنیم مطلب درس خواندن در ماه رمضان را نیز بخوانید. همچنین عربی یکی از درس‌هایی است که محبوبیت کمتری بین دانشآموزان دارد، در یکی از مطالب سایت سلام، راجه به روش مطالعه عربی گفته‌ایم.
درسی که دوست ندارید را زودتر بخوانید
اشتباهی که خیلی از دانشآموزان مرتکب میشوند این است که مطالعه درسی که دوست ندارند را به تعویق می‌اندازند. عقب انداختن درسی که از آن نفرت دارید کار منطقی نیست چون در هر صورت برای موفقیت در امتحانات، کنکور، کار و مسیر شغلی باید تمام دروس را به یک نسبت مطالعه کنید.
از طرفی مطالعه درسی که دوست ندارید انرژی و زمان بیشتری نیاز دارد. بنابراین اگر خواندن آن را به انتهای روز، بعد از خواندن سایر دروس یا به دقیقه ۹۰ منتقل کنید، احتمالا آنقدر خسته و بی‌انرژی هستید که دیگر توان و تمرکزی برای مطالعه، آن هم مطالعه درسی که از آن متنفرید باقی نمی‌ماند.
بهترین زمان برای خواندن درسی که دوست ندارید، زمانی است که بیشترین میزان انرژی روانی و فیزیکی و مقدار کافی زمان دارید. در غیر این صورت، احتمالا نفرت و حس منفی شما نسبت به دروسی که دوست ندارید بیشتر خواهد شد. اگر می‌خواهید درباره بهترین زمان‌بندی برای مطالعه اطلاعات بیشتری داشته باشید، مطلب بهترین زمان برای درس خواندن را هم مطالعه کنید.
مطالعه گروهی درسی که دوست ندارید
رفتار، حرف‌ها و احساسات جمعی اطراف، همیشه بر ناخوداگاه و ذهن انسان اثرگذاری بالایی دارند. مطالعه درس هایی که به آن علاقه ندارید در کنار دوستان و همکلاسی‌ها راحت‌تر می‌شود. سعی کنید یک گروه مطالعه تشکیل دهید یا وارد گروهی شوید که به درسی که از آن متنفرید، علاقه‌مند باشد.
با این روش شاید به مرور نسبت به درس یا مبحث مورد نظر حس بهتری پیدا کنید. از طرفی بسیاری از دانشآموزان معمولا مطالعه درسی را دوست ندارند که در آن ضعیف هستند (این رابطه می‌تواند برعکس هم باشد، یعنی چون به درس علاقه ندارند در آن ضعیف هستند). در مطالعه گروهی می‌توانید روی کمک‌های دانشآموزان قوی‌تر حساب کنید. بالا رفتن کیفیت مطالعه، افزایش مدت زمان مطالعه به دلیل اشتیاق به در گروه بودن، مطالعه غیر مستقیم با شنیدن مداوم مباحث درسی از اعضای گروه، بالا رفتن نمره و در نهایت احتمال ایجاد علاقه به درس از جمله مزایای این روش است.
پیشنهاد می‌کنیم در مطلب هرم یادگیری، مراحل فرایند یادگیری را مطالعه کنید گام‌هایی که در این هرم توضیح داده شده، در عین لذت‌بخش کردن مطالعه، بازدهی آن را هم افزایش می‌دهد.
استفاده از قانون دو دقیقه
مشخص کردن برنامه کوتاه مدت برای مغز این پیام را ایجاد میکند که مطالعه درسی که از آن نفرت دارید فقط زمان کوتاهی طول می‌کشد و خیلی زود تمام می‌شود. این کار خصوصا برای افرادی که دچار کمال‌طلبی منفی و اهمال‌کاری هستند، خیلی خوب جواب می‌دهد.
یکی از روش‌های ترغیب به مطالعه، ترکیب قانون دو دقیقه با روش پومودورو است. بر اساس این روش شما با خودتان عهد می‌کنید که فقط ۲ دقیقه و نه بیشتر، روی مطالعه درسی که به آن علاقه ندارید وقت بگذارید. به این ترتیب ذهن قانع می‌شود و برای شروع کردن انگیزه بیشتری پیدا میکند. اما بر اساس عملکرد مغز، وقتی کاری را شروع کردید و ۲ دقیقه ادامه دادید، ذهن روی غلتک می‌افتد و طی کردن ۲ دقیقه دیگر آسان‌تر می‌شود. اینجا است که مغزتان را به دام انداخته‌اید و بیشتر از آنچه برنامه‌ریزی کرده بودید توان ادامه دادن دارید.
استفاده از روش پومودورو
در روش پومودور مطالعه (یا هر کار دیگری) را در چرخه‌های ۴ مرحله‌ای از کار و استراحت انجام می‌دهید. هر چرخه پومودورو شامل ۲۰ دقیقه مطالعه و ۵ دقیقه استراحت است. بعد از تمام کردن ۵ پومودورو یک اسراحت طولانی‌تر بین ۱۵ تا ۲۵ دقیقه دارید. در این روش با خرد کردن زمان مطالعه به بازه‌های کوچک‌تر، ذهن را ترغیب به شروع و ادامه دادن می‌کنید. روش پومودورو نیز مانند قانون دو دقیقه، برای افرادی که دچار عدم اعتماد به نفس، نفرت از درس، وسواس مطالعه، کمال‌طلبی منفی و اهمال‌کاری هستند، نتایج خوبی دارد.
پاداش برای مطالعه درسی که دوست ندارید
طی روند تکامل، ذهن انسان بر اساس پاداش و تنبیه فعالیت میکند. ممکن است پاداش صرفا احساس خوشحالی و آسایش باشد و منظور صرفا پاداش بیرونی و مادی نیست. بنابراین یکی از موثرترین روش‌های خواندن درسی که از آن متنفریم در نظر گرفتن یک تقویت‌کننده است. هر نوع پاداش یا نتیجه که باعث شود تعداد دفعات تکرار مطالعه افزایش پردا کند، یک تقویت کننده است. قبل از هر چیز لیستی از چیزهایی که شما را خوشحال میکند یا کارهایی که جزو تفریحات روزانه شما هستند تهیه کنید. با خودتان قرار بگذارید که وقتی یک مبحث از درس را تمام کردید، می‌توانید یک قسمت از سریال مورد علاقه‌تان ببینید، موزیک‌هایی که دوست دارید گوش دهید، بازی کنید، یک غذای خوشمزه درست کنید، در فضای مجازی بچرخید یا هر فعالیت دیگری که دوست دارید را انجام دهید.
افزایش دفعات مطالعه در حجم کم
برنامه‌ریزی برای قدم‌های بزرگ همیشه لذت‌بخش است و احساس رضایت کاذبی در ما ایجاد میکند. اما تقریبا هیچوقت کارساز نیست. خصوصا وقتی پای مطالعه درسی که آن را دوست ندارید در میان باشد. برای انجام هرکاری که دوست ندارید، قدم‌های خود را کوچک‌تر کنید اما تعداد دفعات انجام آن را افزایش دهید. اغلب دانشآموزان وسوسه میشوند درسی که دوست ندارند را برای لحظات آخر یا روز قبل ازا متحان بگذارند و فکر می‌کنند طی ۶ ساعت آن را تمام خواهند کرد. اما این صرفا یک رویای لذت بخش است. در عمل احتمالا دقیقه نود به دلیل تنفر زیاد، خستگی، فشار و استرس بالای شب امتحان بخش زیادی از درس ناتمام می‌ماند یا روند یادگیری و حفظ کردن دچارا ختلال می‌شود. بنابراین به جای اینکه ۶ ساعت در یک روز روی خواندن درسی که از آن متنفرید وقت بگذارید، سعی کنید در طول ترم و با رعایت نکات قبلی درس را چندین بار بخوانید و مرور کنید.
پیشنهاد مطالعه: بهترین زمان انجام تکالیف مدرسه
سخن پایانی
اینکه به یک درس، موضوع یا کار علاقه کمتری داشته باشیم یا حتی از آن متنفر باشیم عجیب نیست. همه دانشآموزان نسبت به بعضی دروس اشتیاق بالاتری دارند و برای مطالعه آنها با چالش کمتری مواجه هستند. مشکل از جایی شروع می‌شود که به دلیل عدم علاقه به بعضی از دروس، نمی‌توانید شروع به مطالعه کنید، مطلب را خوب یاد نمی‌گیرید، تمرکز لازم را ندارید و در امتحانات نمره خوبی کسب نمی‌کنید.
برای حل این مشکل در قدم اول به دنبال علت تنفر یا بیعلاقه بودن خود باشید. گاهی علت تنفر، ذات درس نیست، بلکه دلایلی مانند اشتباه در روش مطالعه، ناآگاهی از اهمیت درس، مطالعه در شرایط نامناسب و معلمی که دوست ندارید عامل بی انگیزه شدن هستند. رفع این عوامل یا حداقل شناخت آنها، کمک زیادی برای بهبود انگیزش شما خواهد بود. قدم دوم استفاده از روش‌های مختلف برای تقویت انگیزه، داشتن انرژی کافی و کاهش اهمال‌کاری در زمینه مطالعه درسی است که به آن علاقه ندارید. ۶ نمونه از این روش‌ها را در این مطلب توضیح دادیم و توصیه می‌کنیم برای یادگیری درس خواندن در اوقات فراغت، سری هم به مطالب افزایش کیفیت مطالعه و برنامه ریزی برای درس خواندن در تابستان بزنید.
سوالات متداول
- چرا از برخی دروس متنفر هستیم؟
گاهی علت تنفر از یک درس یا مبحث خاص، صرفا موضوع درس نیست و دلایل جانبی مانند احساس منفی نسبت به معلم درس، تکنیکهای غلط مطالعه، ناآگاهی نسبت به ارزشهای درس مورد نظر، شنیدن احساس بد یا نظر منفی دیگران نسبت به درس یا سابقه داشتن نمرات پایین و سرزنش شدن، میتوانند باعث تنفر از یک درس یا بیعلاقه شدن نسبت به آن شوند. - چگونه درسی را که دوست نداریم بخوانیم؟
با استفاده از روش پومودورو، قانون دو دقیقه، سیستم پاداش، اهرم رنج و لذت، مطالعه گروهی و مطالعه در زمانی که بیشتری انرژی را دارید. - بهترین زمان برای مطالعه دروسی که به آنها علاقه نداریم چه موقع است؟
هیچگاه مطالعه درسی که به آن علاقه ندارید را به تعویق نیندازید. این اشتباهی است که خیلی از دانشآموزان مرتکب میشوند. کاری که دوست ندارید انجام دهید بیشترین انرژی روانی را میطلبد و خیلی زودتر شما را خسته میکند بنابراین زمانی که دارای بالاترین میزان انرژی و ظرفیت روحی هستید، سراغ دروسی که از آنها متنفر هستید بروید.
