هر سال هزاران داوطلب در کنکور شرکت میکنند و عده زیادی برای رسیدن به رویای رشته‌های خاصی مانند گروه پزشکی و مهندسی با یکدیگر رقابت میکنند. طبیعتا پذیرش در این رشته‌ها به اندازه علاقه‌مندان نیست و عده‌ای به هدف خود نمی‌رسند. این پرسش که برای کنکور امسال بخوانم یا سال بعد؟ یکی از سوالات رایج کنکوری‌هایی است که در رشته یا دانشگاه دلخواه خود قبول نشده‌اند. اما تجربه نشان داده که برخی از داوطلبان در کنکور دوم دچار افت رتبه می‌شوند. بنابراین آیا پشت کنکور ماندن برای همه مناسب است و باعث بهبود نتیجه می‌شود؟
با توجه به اینکه از سال ۱۴۰۱ کنکور دو بار در سال برگزار می‌شود، در این مطلب می‌خواهیم پشت کنکور ماندن را از زوایای مختلف بررسی کرده و سود و زیان آن را مرور کنیم. در نهایت بر اساس این اطلاعات، شما هستید که باید یک تصمیم قاطعانه بگیرید.
پشت کنکور ماندن یا نماندن؟
فارغ از اینکه آیا شرکت در کنکور سال بعد درست یا غلط است، این تصمیم مزایا و معایب کلی و خاص خودش را دارد که باید برای تصمیم‌گیری بهتر آنها را کنار هم بررسی کنید. در نهایت این شما هستید که با مجموعه‌ای از داده‌ها، شناخت استعدادها و توانمندی‌های خودتان، قوانین، تغییرات کنکور و کمک گرفتن از مشاور، باید جمع‌بندی کنید که کفه منفعت پشت کنکوری شدن سنگین‌تر است یا کفه معایب آن برایتان سنگین تمام می‌شود؟
مطالعه بیشتر: سهمیه های کنکور
شرایط پشت کنکور ماندن
طبیعتا وقتی یک سال جدید پشت کنکور می‌مانید، به نظر می‌رسد زمان بیشتری نسبت به سایر داوطلبان دارید. اما فراموش نکنید تعداد زیادی از رقبا مانند شما یک یا شاید چند سال پست کنکور بوده‌اند. با توجه به اینکه در دروس پیش‌زمینه دارید و نیاز به مدرسه رفتن نیست، میتوانید برای درک مفهومی مطالب، مرور، تست‌زنی و تسلط به مطالب و خصوصا رفع اشکالات سال گذشته زمان بیشتری بگذارید. همچنین اگر خلاصه‌نویسی‌ها، یادداشت‌برداری‌ها و جزوه‌های سال قبل را به خوبی انجام داده باشید، کمی زمان نیز در این مورد ذخیره می‌کنید. اما از مشکلاتی که با پشت کنکور ماندن به سراغتان می‌آید و معایب پشت کنکور ماندن هم غافل نباشید:
- دور بودن از فضای مطالعه
- افتادن در دام مقایسه خود با همکلاسی‌هایی که دانشجو هستند.
- مطالعه تکراری مطالب که برای بعضی از دانش‌آموزان فرسایشی است.
- فشار روانی و استرس پشت کنکور ماندن
مطالعه بیشتر: تغییرات کنکور ۱۴۰۲
چه داوطلبانی پشت کنکور بمانند؟
قبل از اینکه درباره پشت کنکور ماندن تصمیم قطعی و نهایی بگیرید، باید موارد زیر را به خوبی بررسی کنید. قبل از تصمیم‌گیری مطلب رشته های بدون کنکور ریاضی را هم بخوانید، شاید به این شیوه وارد دانشگاه شوید.
هدف مشخص از پشت کنکور ماندن
نباید هدف از پشت کنکور ماندن فرار از فشار کنکور پیش رو باشد، اگر به کنکور نزدیک هستید اما شایط خوبی ندارید، باز هم باید تمام تلاش خود را انجام دهید. در غیر این صورت شاید یک سال بعدی هم تفاوت چندانی ایجاد نکند. از طرفی شاید حتی به صورت ناخودآگاه، با شرکت مجدد در کنکور بخواهید تمام تقصیر را به گردن شرایط بیرونی و سوالات کنکور بیندازید. در این حالت نیز کنکور مجدد فایده‌ای ندارد. تا زمانی که انعطاف‌پذیری، انتقادپذیری و پذیرش اشتباهات گذشته را در خودتان تقویت نکنید نمی‌توانید از پشت کنکور ماندن نتیجه بگیرید.
داشتن شرایط معافیت سربازی
دختران مجاز هستند که هرچند سال می‌خواهند پشت کنکور باشند اما این قضیه برای پسران به دلیل خدمت سربازی متفاوت است. داوطلبان آقا میتوانند تا سن بیست سال تمام از معافیت تحصیلی استفاده کرده و ۲ بار در کنکور شرکت کنند. توجه داشته باشید که اگر مشمول باشید، حتی با یک روز غیبت هم اجازه ثبت نام در دانشگاه را ندارید. در خصوص موانع شرکت مجدد در کنکور توصیه می‌کنیم مطلب محرومیت از شرکت در کنکور را هم بخوانید.
سربلندی از آزمایش پشت کنکور ماندن
فاصله بین کنکور تا آمدن نتیجه نهایی را به عنوان مدت زمانی برای امتحان خودتان در نظر بگیرید.
- آیا میتوانید در این فاصله به خودتان مسلط شوید؟ میتوانید قدم‌های اشتباه خود را شناسایی کنید؟
- توانایی برنامهریزی منطقی، قابل اجرا و کارآمد را دارید؟
- انرژی روانی لازم برای دوباره مطالعه کردن را در خود می‌بینید؟
- انگیزه لازم برای یک سال پشت کنکور ماندن را در خودتان پیدا کرده‌اید؟
اگر در این فاصله زمانی پاسخ شما به این سوالات مثبت بود، یک امتیاز به نفع پشت کنکور ماندن کسب کرده‌اید. در غیر این صورت بهتر است زمان، روان و منابع خود را هدر ندهید.
نیاز به ارتقای رتبه کنکور
گاهی نتیجه کنکور داوطلبان از هدف و رتبه لازم برای قبولی در رشته و دانشگاه مد نظر فاصله اندکی دارد. اما هیچ رشته دیگری آنها را خوشحال و راضی نمی‌کند. راهی به جز رفتن به یک رشته خاص ندارند و نمی‌توانند از مسیر متفاوتی به هدف برسند. به طور مثال داوطلبی که رشته ژنتیک را دوست دارد، شاید بتواند با رفتن به یک رشته نزدیک مانند سلولی و مولکولی به هدف خود نزدیک شود و در مقاطع بعدی وارد رشته ژنتیک شود. اما داوطلبی که با هدف رشته‌های خاص مانند علوم آزمایشگاهی، پرستاری و پزشکی کنکور می‌دهد یعنی به یک حیطه کاری بسیار خاص و متفاوت علاقه دارد که امکان شرکت در کنکور ارشد آنها از رشته‌های دیگر وجود ندارد.
ریسک بزرگی است که توان یک سال مطالعه را در خود ببینید، اما فقط برای ورود به دانشگاه وارد رشته دیگری شوید که به آن علاقه ندارید. درصد بالایی از رضایت از دانشگاه، شغل و حتی زندگی، به کار شما مربوط است. بنابراین حتما روی این موضوع جدی‌تر فکر کنید. در این مورد شاید بد نباشد به مطالب آشنایی با رشته های شناور کنکور، شرکت همزمان در دو کنکور و رشته مهم است یا دانشگاه؟ نگاهی بیندازید.
اطلاع از شرایط قبولی در رشته یا دانشگاه مورد نظر
برخی از داوطلبان بدون اینکه برای سال دوم اطلاعات کامل کسب کنند، باز هم بدون برنامهریزی مشخص، بدون دانش درباره موضعات مهمی مثل بودجه‌بندی سوالات، مباحث سوال‌خیز، دام‌های کنکور، نکات کنکوری، تکنیک‌های تست زنی، خلاصه نویسی و برنامهریزی صحیح، صرفا شروع به مطالعه برای سال دوم میکنند. باید آگاه باشید که صرف مطالعه حتی چند ساله برای کنکور به نتیجه نمی‌رسد. باید بدانید:
- دقیقا به چه محدوده رتبه و ترازی برای قبولی نیاز دارید؟
- وضعیت پذیرش دانشگاه و رشته مد نظر چگونه است؟
- در رشته دلخواه شما به چه روش پذیرش انجام می‌شود (بومی، کشوری یا انواع دیگر)؟
اگر پاسخ این سوالات را می‌دانید و با توجه به این موارد جمع‌بندی کرده‌اید، یکی از قدم‌های مهم برای کسب نتیجه از پشت کنکور ماندن را برداشته‌اید.
محیط مناسب و حمایت برای پشت کنکور ماندن
تحلیل درست این شرایط برای تصمیم گیری درباره پشت کنکوری شدن بسیار مهم است بنابراین به این نکات دقت داشته باشید:
- وقتی سهم موارد مختلف را در نرسیدن به رتبه قبولی مشخص می‌کنید، میزان تأثیر خانواده، محیط خانه، شرایط مالی و روحی را چطور ارزیابی می‌کنید؟
- آیا برای سال دوم، خانواده حمایت روحی لازم را انجام می‌دهد؟
- شرایط مالی مناسب برای هزینه‌های ضروری مثل آزمون آزمایشی یا کلاس‌های مورد نیاز خود را دارید؟
- محیط خانه از نظر آرامش و فضای مطالعه مناسب است؟
- در غیر این صورت، درس خواندن در جای دیگری مانند سالن مطالعه یا کتابخانه برایتان امکان دارد؟
زمان شروع پشت کنکوری ها
اگر از قبل می‌دانستید که در کنکور نتیجه دلخواه را نمی‌گیرید، کنکور را خراب کرده‌اید یا به هر طریق می‌دانید که قصد شما پشت کنکور ماندن است، با توجه به شرایط رتبه قبلی خود، میزان انرژی که سال گذشته صرف کرده‌اید و خستگی روحی‌تان، مدت معقولی استراحت کنید. اما حواستان باشد حتی اگر تصمیم شما برای کنکور دوباره به نتیجه نهایی بستگی دارد، باز هم روی از دست دادن چند ماه ریسک نکنید.
تصور اینکه چون سال دومی هستید پس زمان زیادی دارید یا از بقیه جلوتر هستید، اشتباه محض است. هرچند میتوانید از نقا قوت خود در سال قبل استفاده کنید، اما فراموش نکنید که نقاط ضعف متعددی باعث شده‌اند به نتیجه مطلوب نرسید. پیدا کردن این نقاط ضعف، اصلاح کردن آنها، برنامهریزی جدید و کنار آمدن با شرایط پشت کنکور ماندن، همگی چالش‌هایی زمان‌بر هستند که باید با آنها مقابله کنید.
سخن پایانی
برای پیدا کردن پاسخ اینکه پشت کنکور بمانم یا نه به دنبال راه حل سریع یا جواب در فضای مجازی نباشید. اگر شرایط و اهداف شما برای پشت کنکور ماندن قانع‌کننده است، تمام زمان خود را روی تلاش و تمرکز بر کنکور قرار دهید. برنامهریزی اصولی و خلاصه برداری برای کنکور داشته باشید و نقاط ضعف سال گذشته خود را با کمک یک مشاور متبحر شناسایی کنید. مشاوران خبره، داوطلبان کنکوری زیادی مانند شما دیده‌اند و بهتر میتوانند تجربه افراد دیگر را برای شما شخصی‌سازی کنند. اما برای سوال و جواب درباره اینکه چه راهی برای پشت کنکوری‌ها عامل موفقیت است، وسواس به خرج ندهید. دو اصل مهم برای نتیجه گرفتن از پشت کنکور ماندن، تلاش کردن و ممارست در تلاش است.
سوالات متداول
- چند سال میتوان پشت کنکور ماند؟
پشت کنکور بودن برای داوطلبان دختر محدودیتی ندارد. اما داوطلبان پسر که مشمول خدمت سربازی هستند فقط دو بار میتوانند در کنکور شرکت کنند و تا سن ۲۰ سالگی معافیت تحصیلی دارند. - پشت کنکور ماندن با چه شرایطی صحیح است؟
اگر قادر به هزینه مجدد در مواردی مانند آزمونهای آزمایشی را دارید، اراده، تلاش، هدفمندی و انگیزه کافی دارید، فقط به رشته خاصی علاقهمند هستید و خانواده از تصمیم شما حمایت میکنند، پشت کنکور ماندن میتواند تصمیم درستی باشد. - پشت کنکوری ها از کی مطالعه را شروع کنند؟
حتی اگر برای پشت کنکور بودن دچار تردید هستید، کمترین زمان ممکن بعد از کنکور برنامهریزی و مطالعه را شروع کنید. در این صورت اگر در نهایت تصمیم گرفتید در کنکور سال بعد شرکت کنید، میتوانید به بهبود نتیجه امیدوار باشید. تصور نکنید به دلیل پشت کنکوری بودن از سایر داوطلبان جلو هستید. فراموش نکنید که به دلیل ضعفها و اشتباهاتی پشت کنکور ماندهاید که رفع کردن آنها نیاز به زمان دارد. از طرفی هر سال بسیاری از رتبههای برتر داوطلبان سال اول کنکور هستند و باید با آنها رقابت کنید و تعدادی از داوطلبان هم برای سال سال دوم یا چندم پشت کنکور هستند.
