فهرست مطالب
Toggleیکی از مهمترین مسائلی که میتواند کودکان را در بزرگسالی به موفقیت برساند تقویت هوش مالی در آنها است. متاسفانه در مدارس ایران درسی با عنوان تقویت هوش مالی کودکان وجود ندارد و هیچ آموزشی نیز مبنی بر این عنوان انجام نمیشود. به همین دلیل، بسیاری از پدر و مادرهای آیندهنگر، در کنار پرورش دیگر انواع هوش در کودکان پی آموزشهای مرتبط با مدیریت مالی برای کودکان خود هستند. امروزه با توجه به اهمیت هوش مالی در کودکان، روشهای زیادی برای تقویت آن معرفی شده است که در این مقاله قصد داریم با آنها بیشتر آشنا شویم؛ پس تا انتهای مقاله همراه ما باشید.
اهمیت آموزش هوش مالی به کودک
مسائل مالی در دنیای امروز دارای اهمیت بسیار بالایی هستند و یکی از دغدغههای والدین امروزی تأمین فرزندان از نظر مالی است. اما مطمئنا هیچ پدر و مادری نمیتواند تا انتهای مسیر زندگی در کنار فرزند خود باقی بماند و به همین دلیل پرورش هوش مالی کودک اهمیت فوقالعادهای دارد. بنابراین، شما بهعنوان والدین باید هرچه زودتر حرف زدن با کودک درباره پول را شروع کنید و سواد مالی او را افزایش دهید.
هوش مالی چیست؟
هوش مالی یا Financial IQ را نمیتوان تعریف کرد زیرا از تعریف مشخص و واحد برخوردار نیست. اما به طور کلی هوش مالی را میتوان شیوههای به دست آوردن درآمد از طریق ابداع روشهای مختلف و در زمان کم دانست. در واقع میتوان گفت رفتاری که فرد در بحرانهای مالی نشان میدهد و دانش و اطلاعاتی که راجع به آن دارد را شم اقتصادی یا همان هوش مالی میگویند. تقویت هوش مالی در کودکان نیز اهمیت بالایی دارد و والدین باید بتوانند با استفاده از راهکارهایی مانند جذاب کردن ریاضی با بازی برای کودک، مهارتهای موردنیاز هوش مالی را در او تقویت کنند.
چگونه هوش مالی کودکان را افزایش دهیم؟
امروزه که مسائل مالی دارای اهمیت فوقالعادهای در جامعه میباشند، باید هوش مالی را از ابتدای زندگی به کودکان خود بیاموزیم. روشهای زیادی برای تقویت هوش مالی در کودکان وجود دارد که اگر درست و اصولی اجرا شوند، تأثیر بسیار مثبتی در این زمینه دارند. در ادامه چند مورد از روشهای تقویت هوش مالی در کودکان را بررسی خواهیم کرد تا شما با استفاده از آنها یکگام به ایفای نقش والدین در موفقیت فرزندان نزدیکتر شوید. به خاطر داشته باشید که استمرار در استفاده از این روشها اهمیت زیادی دارد و باید آنها را مرتب تکرار کرد تا کارایی و اثرگذاری لازم را داشته باشند.
از خودتان شروع کنید
برای اینکه بتوانید هوش مالی را در کودکان خود تقویت کنید باید از خودتان شروع کنید و روشهای مدیریت مالی خود را تغییر دهید. کودکان بیشتر از هر کس دیگری از پدر و مادر خود میآموزند و اگر والدین رفتار درستی داشته و برای پولهای خود مدیریت اصولی داشته باشند کودکان نیز از آنها یاد گرفته و سعی میکنند مانند آنها رفتار کنند. پس اگر برای آموزش سواد مالی به کودک برنامه دارید، خودتان نیز این ویژگی را در خود به وجود آورید.
توضیح نحوه به دست آمدن پول
یکی از روشهای بسیار کاربردی در تقویت هوش مالی و آموزش پول خرج کردن به کودکان توضیح این است که پول از کجا میآید. بهتر است کودک شما بداند پول در ازای انجام کار به فرد تعلق میگیرد و باید برای آن زحمت کشید. این توضیحات میتواند برای کودک شما ارزش پول را روشن کنند. حتی میتوانید در ازای مشارکت کودکان در انجام کارهای خانه مانند شستن ماشین، به آنها پول بدهید تا آشنایی بیشتری با نحوه کسب درآمد پیدا کنند.
هدیه دادن پول به کودکان در مناسبت های مختلف
در اغلب مناسبتها، هدیههای مختلفی به کودکان داده میشود که آنها را خوشحال میکند، اما شما میتوانید این بار به جای هدیههای مختلف، پول را به عنوان کادو انتخاب کنید تا توانایی حسابوکتاب را به فرزندتان بیاموزید. وقتی فرزندتان برای خودش پول داشته باشد، بهتر و سریعتر، نحوه استفاده از آن را میآموزد. برای ایدهگرفتن درباره نحوه هدیهدادن به فرزندان نیز نگاهی به مقاله روانشناسی عیدی دادن به کودکان بیندازید.
پیشنهاد مطالعه: ایده هایی برای کادو دادن به نوجوانان
دخالت کودک در بودجه بندی مالی
از دیگر روشهای تقویت هوش مالی در کودکان، دخالت او در امور روزانه همچون پرداخت اقساط و صورتحسابها است. این کار به کودک این امکان را میبخشد که بتواند به مسائل با دید عینیتری بنگرد و هزینههای خود را مدیریت کند. البته توجه داشته باشید که این کار را به صورت بسیار خودمانی و بدون تنش انجام دهید تا کودک دچار استرس نشود. با مشارکتدادن او در تصمیمگیریهای اقتصادی، به شکل گیری اعتماد به نفس در کودک نیز کمک خواهید کرد.
توضیح چگونه خرج کردن پول توجیبی به کودک
مبلغی را برای دادن پول توجیبی به کودک اختصاص دهید تا بتواند برخی هزینهها را خودش بپردازد. همچنین باید به کودک خود یاد بدهید چگونه هزینههای خود را مدیریت کرده و پول توجیبیها را طوری خرج کند که تا مدت معینی دوام بیاورند. با استفاده از این روش، کودک شما یاد خواهد گرفت هزینههای خود را تقسیم کرده و در صورت نیاز، هزینههای اضافی را حذف کند.
پیشنهاد مطالعه: بازی و فعالیت برای تقویت هوش حرکتی جنبشی کودکان
مدیریت پول تو جیبی کودکان
همه والدین وظیفه دارند برای اینکه کودک آنها یاد بگیرد چطور هزینههای خود را مدیریت کند، به آنها پول توجیبی بدهند؛ اما برای اینکه بتوانیم هوش مالی کودکان خود را تقویت کنیم باید این پول توجیبی ها را با حساب و کتاب به آنها بدهیم. به عنوان مثال، به فرزندتان بگویید پولهای خود را دستهبندی کند و مقداری از آن را نیز برای پسانداز آخر ماه نگه دارد. این حسابوکتاب میتواند به کودک شما برنامهریزی برای پولهای خود را آموزش دهد و همچنین روش خوبی برای آموزش مهارت حل مسئله به کودکان و نوجوانان محسوب میشود.
معرفی بازی هوش مالی کودکان
یکی از بهترین راهوروشها برای تقویت هوش مالی و دیگر استعدادها مانند هوش فضایی کودک، انجام بازیهای مختلف است. بچهها عاشق بازی هستند و بسیاری از مهارتهای زندگی را از طریق بازی به دست میآورند. والدین نیز میتوانند از طریق بازی، هوش مالی کودکان خود را تقویت کرده و به آنها مهارت سرمایهگذاری را بیاموزند. در ادامه به بررسی چند مورد از بازیهای مناسب برای تقویت هوش مالی و شم اقتصادی کودکان خواهیم پرداخت تا بیشتر با آنها آشنا شوید. برای تقویت خلاقیت عمومی کودکان هم میتوانید مطلب بازی هایی برای افزایش خلاقیت کودکان را مطالعه کنید.
بازی پس انداز برای خرید عروسک
دو بطری انتخاب کنید:
- روی یکی از آنها تصویر عروسکی که کودک به آن علاقه دارد را نصب کرده و دیگری را برای جمعکردن پولها اختصاص دهید.
- به کودک بگویید باید مقداری از پول توجیبی خود را برای خرید عروسک و مقداری دیگر را برای جمع کردن اختصاص دهد.
در این صورت کودک متوجه پروسه زمانی برای سرمایهگذاری خواهد شد و سعی میکند میان دخلوخرج خود تعادل برقرار کند. این روش باعث افزایش صبر و پرورش تاب آوری در کودکان نیز میشود.
راه انداختن یک فروشگاه در خانه
یکی از بازیهایی که میتوانید در خانه با فرزندان خود انجام دهید و به آنها مدیریت مالی را بیاموزید، راه انداختن یک فروشگاه در خانه است. این بازی نیاز به هزینه اضافی نداشته و میتوانید از طریق کارهایی مانند موارد زیر، آن را انجام دهید:
- به کودک بگویید یک کاردستی با دستان خود درست کند و سپس با توجه به زحمتی که برایش کشیده، آن را قیمت گذاری کند.
- با اسباببازیهایش یک مغازه اسباببازی فروشی درست کنید و به او کمک کنید تا هرکدام را قیمتگذاری کند. حتی میتوانید به او یاد بدهید که با فروش اسباببازیهای قدیمی، عروسک جدید موردعلاقهاش را بخرد.
با استفاده از این روشها، او با ارزش پول آشنا میشود و مهارتهای معاملهگری را یاد میگیرد.
بازی رومیزی منوپولی یا ایروپولی برای کودکان
یکی دیگر از بازیهایی که میتواند به کودکان در تقویت هوش مالی آنها کمک کند استفاده از منوپولی است. این بازی که سالهای زیادی است از آن استفاده میشود میتواند به کودکان کمک کند تا با مسائلی مانند سرمایهگذاری و پسانداز، بهصورت عینی آشنا شوند. ایندستبازیها بهصورتکلی نوعی ورزش ذهنی برای افزایش هوش کودک هستند.
سخن پایانی
هوش مالی یکی از مهارتهای موردنیاز و ضروری برای زندگی در جامعه کنونی است. بدون این مهارت، هیچکدام از ما زندگی شاد و موفقی را تجربه نخواهیم کرد. بنابراین، شما بهعنوان والدین، باید با استفاده از روشهایی مانند توضیح نحوه بهدستآمدن پول، دخالتدادن کودک در بودجهبندی و پول هدیهدادن به فرزند، او را با این مهارت بسیار مهم آشنا کنید. تاحد امکان هم آموزشهایتان را با فعالیتهای سرگرمکننده تلفیق کنید؛ مثلا در حین بازی مونوپولی و هنگام آمادگی کودک، مفاهیم مالی را برایش توضیح دهید.
سوالات متداول
- آیا میتوان هوش مالی کودکان را تقویت کرد؟
بله، زیرا کودکان آموزشپذیر هستند و میتوانند در کودکی به خوبی همه مسائل را بیاموزند. - چه عواملی در تقویت هوش مالی کودکان تاثیرگذار است؟
هوش مالی در کودکان اکتسابی بوده و نمیتوان آن را به عواملی همچون وراثت ربط داد؛ یعنی والدین میتوانند با استفاده از روشهای مختلف این هوش را در کودکان خود تقویت کنند. البته یکی از تأثیرگذارترین عوامل قبل از استفاده از هر روشی، رفتار خود والدین است و آنها باید قبل از تقویت هوش مالی فرزند، هوش مالی خودشان را بهبود بخشند. - آیا با بازی هم امکان تقویت هوش مالی در کودکان وجود دارد؟
بله؛ کودکان عاشق بازی هستند و بسیاری از مهارتهای دوران بزرگسالی خود را از بازیهای کودکی دریافت میکنند. بهعنوان مثال، میتوان با استفاده از بازیهایی مانند مونوپولی، به کودک خود آموخت که چه زمانی پسانداز و چه زمانی سرمایهگذاری کند.