اگر از دانشآموزان فارغ‌التحصیل ماقبل سال ۱۳۹۸ هستید، دیپلم شما نظام قدیم محسوب میشود و باید برای شرکت در کنکور سراسری تطبیق دیپلم با نظام جدید را انجام دهید. در مورد قوانین، مدارک لازم، و مشمولان تطبیق دیپلم نظام قدیم به جدید سردرگمی و سوالات زیادی مطرح میشود. در این مطلب هرآنچه برای ثبت نام در طرح تطبیق واحد و تطبیق دیپلم، قوانین و ضوابط آن وجود دارد را توضیح داده و به سوالات متداول دانشآموزان در این مورد پاسخ داده‌ایم.
تعریف نظام قدیم و نظام جدید
تا سال ۱۳۷۹، دانش‌آموزانی دبیرستانی یا هنرستانی چهار سال تحصیل می‌کردند و پس از آن به آن‌ها مدرک دیپلم داده می‌شد. از سال ۱۳۷۹ تا سال ۱۳۹۲ دوره دبیرستان به سه سال کاهش یافت. طبق این نظام تحصیلی، دوره ابتدایی ۵ سال و دوره راهنمایی ۳ سال بود. کسانی که می‌خواستند در در کنکور شرکت کنند، باید یک سال در دوره پیش‌دانشگاهی نیز درس می‌خواندند . در سال ۱۳۹۲ وزارت آموزش‌وپرورش نظام تحصیلی را به ۶-۳-۳ تغییر داد (۶ سال ابتدایی، ۳ سال متوسطه اول و ۳ سال متوسطه دوم).
بنابراین دیپلم‌های اخذ‌شده تا سال ۱۳۹۸ نظام قدیم و دیپلم‌هایی که از سال ۱۳۹۸ به صادر شده‌اند، دیپلم نظام جدید هستند. هم دارندگان مدرک دیپلم نظام قدیم و هم دارندگان مدرک دیپلم نظام جدید، می‌توانند در کنکور مشترک شرکت کرده و ثبت نام کنکور سراسری را انجام دهند. اما دانشآموزان نظام قدیم و داوطلبانی که رشته دیپلم و کنکور آن‌ها مغایرت دارد، باید برای ایجاد یا تکمیل سوابق تحصیلی یا تطبیق واحد شرکت کنند.
تطبیق دیپلم و تطبیق واحد نظام قدیم به جدید
تطبیق دیپلم یعنی مدرک دیپلم با نظامی غیر از نظام ۶-۳-۳ را به دیپلم نظام جدید ۶-۳-۳ تبدیل کنیم. در این صورت، نمره قبولی دروس درج‌شده در کارنامه برای دروس معادل در دوره دوم متوسطه نظام جدید لحاظ میشود. لازم به ذکر است که اگر درسی باقی مانده باشد که مطابق جدول مواد درسی مصوب نتوان آن را تطبیق داد، دانشآموزان باید با رعایت شرایط و ضوابط آیین‌نامه آموزش‌وپرورش در امتحانات ترمیم معدل برای ایجاد نمره امتحان بدهند.
پیشنهاد مطالعه: سامانه سیدا
چه کسانی باید تطبیق واحد یا تطبیق دیپلم انجام دهند؟
با توجه به تغییرات کنکور ۱۴۰۲، سابقه تحصیلی تاثیر ۴۰درصدی روی نتیجه و نمره نهایی کنکور دارد. داوطلبانی که به هر علت فاقد سابقه تحصیلی هستند یا سابقه آن‌ها نقص دارد، باید برای تطبیق اقدام کنند. چراکه برای ثبت نام در کنکور نیاز به کد سوابق تحصیلی هستید. همچنین در صورت نقص واحدها، نمره صفر به جای واحدی که نگذرانده‌اید برایتان ثبت شده و منجر به افت رتبه کنکور شما میشود. دانشآموزان با هریک از شرایط زیر، مشمول طرح تطبیق نمره یا دیپلم هستند:
- داوطلبانی که قصد تغییر رشته دارند.
- داوطلبانی که در نظام قدیم درس خوانده‌اند.
- داوطلبانی که دیپلم خود را دریافت نکرده‌اند.
- داوطلبانی که ترک تحصیل کرده‌اند.
تطبیق واحد نظام قدیم به جدید برای ترک تحصیلی ها
طبق آیین‌نامه آموزش و پرورش، ثبت‌نام و تحصیل مجدد دانش‌آموزانی که ترک تحصیل کرده‌اند و مشمول خدمت سربازی نباشند، با رعایت شرایط، می‌توانند تطبیق واحد انجام دهند. این دسته از دانشآموزان می‌توانند برای تطبیق واحد نظام قدیم به جدید اقدام کنند. برای این منظور، کسانی که ترک تحصیل کرده‌اند، باید مدارک و کارنامه‌های خود را تا جایی که تحصیل کرده‌اند، دریافت نموده و به اداره آموزش و پرورش شهرستان یا ناحیه یا منطقه خود مراجعه کنند. آموزش و پرورش هر سال معمولاً از ابتدای مهر ماه تا اواخر آبان متقاضیان اخذ دیپلم مجدد را ثبت‌نام می‌کند. همچنین، داوطلبان گرفتن دیپلم مجدد در یکی از نوبت‌های امتحانات خرداد، شهریور یا دی شرکت می‌کنند و پس موفقیت در همه دروس پایه دوازدهم، می‌توانند دیپلم جدید خود را دریافت کنند.
جدول تطبیق کارنامه های نظام قدیم به جدید
وزارت آموزش و پرورش جدولی را برای تطبیق کارنامه های نظام قدیم به جدید ارائه کرده است که در ادامه مشاهده می‌کنید.
عکس ۳: همین تصویر زیر
مدارک لازم برای تطبیق واحد یا تطبیق دیپلم
برای تطبیق واحد، ابتدا بايد فهرست دروسی را که می‌خواهیم تطبیق دهیم به همراه نمره آن‌ها در يك نامه به اداره آموزش و پرورش شهرستان ارسال کنیم. مدارکی که باید به اداره آموزش‌وپرورش تحویل دهیم، اصل گواهی موقت دیپلم و کارنامه فارغ‌التحصیلی هستند.
همان‌طور که گفتیم، داوطلبان تطبیق واحد یا تطبیق دیپلم باید به اداره آموزش و پرورش شهرستان آخرين محل تحصیل مراجعه کنند. پس از بررسی کارنامه و مدارک تحصیلی و تأیید اصل بود آن‌ها توسط آموزش و پرورش، کارنامه تطبیق مدرک یا واحد بر اساس شیوه‌نامه وزارت صادر میشود. کارنامه تطبيق دو نسخه دارد که داوطلب نسخه اول را برای ثبت‌نام دریافت می‌کند. نسخه دوم نیز در پرونده تحصیلی دانش‌آموز در اداره آموزش و پرورش بایگانی میشود.
هزینه انجام امور تطبیق
در سال ۱۴۰۱ هزینه انجام امور تطبیق واحد و تطبیق دیپلم برای هر درس ۲۰ هزار تومان بوده است. این هزینه هر سال کمی افزایش دارد و میزان دقیق آن توسط آموزش‌وپرورش اعلام میشود.
مراحل انجام تطبیق دیپلم نظام قدیم به جدید
مراحل تطبیق دیپلم نظام قدیم به جدید به شرح زیر است:
- متقاضی باید به اداره آموزش و پرورش آخرین منطقه محل تحصیل خود مراجعه کند و درخواست کتبی تطبیق را به همراه مدارک تحصیلی نظام قدیم به کارشناسی سنجش و ارزشیابی تحویل دهد.
- مسئول سنجش و ارزشیابی تحصیلی در خواست کتبی و مدارک هویتی و تحصیلی برای بررسی و تأیید نهایی به کارگروه تحویل می‌دهد. پس از بررسی و تأیید توسط کارگروه، اسناد و مدارک هویتی و تحصیلی متقاضی مهر و امضا میشود و برای بارگذاری در سامانه فارغ‌التحصیلی و انجام کارهای تطبیق به کارشناسی سنجش و ارزشیابی تحصیلی برگشت داده میشود.
- کارشناس سنجش و ارزشیابی تحصیلی مدارک متقاضی را در سامانه بارگذاری کرده و پس از انجام عملیات تطبیق، مدرک تطبیق را در دو نسخه چاپ و پس از تأیید، مهر و امضا، یک نسخه را به متقاضی تحویل می‌دهد.
شرایط دریافت دیپلم مجدد
نخستین شرطی که برای دریافت دیپلم مجدد باید آن را در نظر داشته باشید، این است که نمی‌توانید در همان رشته‌ای که قبلاً دیپلم گرفته‌اید مجدداً دیپلم بگیرید. برای مثال، اگر قبلاً در رشته علوم تجربی دیپلم گرفته‌اید، نمی‌توانید مجدداً برای اخذ دیپلم تجربی اقدام کنید. که در حال حاضر این شرط تغییرناپذیر است و هیچ تبصره و قانونی برای نادیده گرفتن آن وجود ندارد. دانش‌آموزانی که تحصیلات خود را تمام نکرده‌اند و مدرک دیپلم ندارند، می‌توانند از سالی که تحصیل متوقف شده، ادامه داده و مدرک دیپلم خود را دریافت کنند.
نمره قبولی کلیه دروس در رشته قبلی که با دروس رشته جدید دارای کد درسی یکسان هستند به عنوان دروس گذرانده‌شده در رشته جدید پذیرفته میشود. همچنین، آن تعداد دروس گذرانده شده که کد یا عنوان آن مشابه با دروس رشته جدید نیست، ولی از نظر محتوا مشابهت دارند، بر اساس جدول قابل تطبیق هستند و نمره درس گذرانده‌شده از دانش‌آموز پذیرفته میشود.
سخن پایانی
با توجه به تغییر شیوه ارزشیابی و تغییر عناوین و محتوای برخی دروس دبیرستان، داوطلبان کنکور که در نظام قدیم درس خوانده‌اند، همچنین داوطلبانی که دیپلم دریافت نکرده‌اند، می‌خواهند تغییر رشته بدهند یا ترک تحصیل کرده‌اند، باید پس از تطبیق واحدها و معادلسازی، در امتحانات دروس باقی مانده شرکت کنند. امتحانات تطبیقی از طریق برنامه ترمیم معدل برگزار میشود و دانش‌آموزانی که بار اول برای تطبیق واحد در این برنامه ثبت نام می‌کنند، فرصت دارند بار دوم برای ترمیم نمرات ثبت نام کنند. از طرفی در حال حاضر بسیاری از رشته‌ها نیز پذیرش بدون کنکور و صرفا بر اساس سوابق تحصیلی دارند. بنابراین اگر داوطلب رشته های بدون کنکور دانشگاه آزاد هستید، باید برای ایجاد سابقه یا تکمیل آن و تطبیق دیپلم نظام قدیم اقدام کنید.
سوالات متداول
- تطبیق دیپلم یعنی چه؟
تطبیق دیپلم یعنی کسانی که دیپلم نظام قدیم گرفتهاند، با معادلسازی دروس آن را به دیپلم نظام جدید ۶-۳-۳ تبدیل کنند. - روش ثبت نام برای تطبیق دیپلم چگونه است؟
داوطلبان باید به صورت حضوری به آموزش و پرورش محل تحصیل خود مراجعه کرده وبرای تطبیق مدرک دیپلم خود درخواست کتبی بدهند. - تطبیق واحد از چه طریق انجام میشود و در چند امتحان میتوان شرکت کرد؟
تطبیق واحد و دیپلم از طریق امتحانات ترمیم معدل انجام میشود که ۳ بار در سال (دی، خرداد و شهریور) برگزار میشود. اما دانشآموزان در هر دور برنامه ترمیم معدل فقط مجاز به شرکت در امتحانات ۲۳ واحد درسی هستند.
