کودکان نیاز دارند قبل از ورود به دنیای بزرگسالان، واقعیت‌های زندگی را از طریق درگیر شدن با فراز و نشیب‌های کارتون‌ها و انیمیشن‌ها، فضاسازی‌های زیبا و موزیکال و فراز و نشیب‌های شخصیت‌های جذاب آن درک کنند. از طرفی بیشترین یادگیری برای کودکان از طریق تصویر اتفاق می‌افتد. اما در دریایی از برنامه‌های مختلف، چگونه میتوان بهترین‌ها را برای کودک و نوجوان انتخاب کرد؟ چه فاکتورهایی برای انتخاب انیمیشن و کارتون در نظر بگیریم؟ در این مطلب ضمن معرفی بهترین انیمیشن های آموزشی برای کودکان و نوجوانان در ژانرهای مختلف، کمی درباره نکات مهم برای انتخاب انیمیشنهای برتر معرفی کرده‌ایم.
انتخاب بهترین انیمیشن های آموزشی برای کودکان و نوجوانان
در بخش های بعدی لیست بهترین انیمیشنهای آموزشی مختلفی را آورده‌ایم اما قبل از آن به نکاتی برای انتخاب انیمیشن آموزنده برای کودکان مدرسه‌ای توجه کنید:
- انیمیشن باید متناسب با رده سنی کودک و نوجوان باشد. هرچند که داستان را متوجه شوند.
- آمادگی روحی، روانی و احساسی فرزندتان را برای انتخاب انیمیشن در نظر بگیرید.
- به علایق و هیجانات کودک در انتخاب انیمیشن های آموزشی توجه کنید تا اشتیاق بیشتری برای تماشای آن داشته باشد.
- به جز در مواردی که هدف آموزش زبان است، ترجیحا انیمیشنهای دوبله شده (با دوبله مناسب رده سنی کودک و نوجوان) را تماشا کنید.
- به پیام‌های اخلاقی، آموزشی و فرهنگی که ورای انیمیشن وجود دارد دقت کنید تا متناسب با قوانین شخصی شما و جامعه باشند.
بهترین انیمیشن های علمی تخیلی
بسیاری از داستان‌های علمی تخیلی، خشک و جدی، فلسفی یا سرشار از احساس ناامنی برای کودکان هستند. اما میتوان از بین آنها مواردی را انتخاب کرد که مخصوص مخاطب کودک و نوجوان هستند و در عین داشتن فضایی امیدبخش و روشن، به تخیل آنها بال و پر بدهند. در ادامه بهترین انیمیشن های دنیا در ژانر علمی تخیلی را آورده‌ایم.
انیمیشن Osmosis Jones
داستان گلبول سفیدی به نام جونز را روایت می‌کند و ترکیبی از فیلم و کارتون است. این انیمیشن نوعی سفر علمی است که اعضای مختلف بدن و عملکرد آنها را با زبانی ساده و کودکانه به بچه‌ها آموزش می‌دهد.
انیمیشن Cloudy with a chance of meatballs
انیمیشن ابری با احتمال بارش کوفته قلقلی برای کودکان ۸ سال به بالایی که دائما به دنبال خراب کردن یا درست کردن وسایل هستند جذاب و هیجان‌انگیز است. داستان راجع به یک مخترع جوان است که همه او را دست می‌اندازند. اما او از آرزوها و اهدافش کوتاه نمی‌آید و با یک اختراع همه شهر را هیجان‌زده می‌کند.
انیمیشن Meet the robinsons
انیمیشن علمی تخیلی ملاقات با رابینسون‌ها درباره سفر یک کودک مخترع و فعال، به دنیای آینده است. این انیمیشن ضمن نشان دادن مفهوم زمان، راجع به ارزش و اهمیت خانواده صحبت می‌کند و مناسب کودکان ۷ سال به بالا است.
انیمیشن WALL-E
یکی از محبوبترین انیمیشن های علمی تخیلی با موضوع فضا و آینده که مناسب کودکان ۷ سال به بالا است. داستان در آینده‌ای اتفاق می‌افتد که زمین توسط انسان‌ها نابود شده و ربات‌ها جای انسان را گرفته‌اند. در این میان رباتی که وظیفه تمیز کردن زباله‌ها را دارد، یک گیاه سبز پیدا می‌کند. این انیمیشن به صورتی هوشمندانه و ظریف، اهمیت حفظ طبیعت، اثرات رسانه‌ها، نقش امید و تلاش برای تغییر را به کودکان نشان می‌دهد.
بهترین انیمیشن های آموزنده اخلاقی
برخی از انیمیشن‌ها به کودکان و نوجوانان کمک می‌کنند که خود را بیشتر و بهتر بشناسند. داستان این انیمیشن‌ها معمولا حول مشکلات یا دغدغه‌های رایج بچه‌ها و نحوه روبرو شدن با آنها است. لیست بهترین نمونه‌های این دسته را در ادامه معرفی کرده‌ایم.
انیمیشن Turning Red
این انیمیشن از شناخت احساسات و کنترل هیجانات و خصوصا خشم صحبت می‌کند. انیمیشنی مناسب رده سنی ۱۲ سال به بالا که در آستانه بلوغ هستند. همدلی و کمک‌های دوستانه در این انیمیشن نیز الگوی مثبتی برای ارتباطات دوستی است. حالا که حرف از دنیای نوجوانی شد، بد نیست بیشتر درباره نیازهای اساسی نوجوانان در دوره بلوغ مطالعه کنید.
انیمیشن Encanto
علی‌رغم دنیایی که دائم بهترین بودن را به بچه‌ها دیکته می‌کند یا به دنبال قهرمان‌سازی است، در این انیمیشن کودکان ۸ سال به بالا می‌توانند یاد بگیرند که معمولی بودن ایرادی ندارد و عشق و محبت نسبت به خانواده و عزیزان۷ مهمترین دارایی هر فرد است.
انیمیشن Ron’s Gone Wrong
این انیمیشن درباره پسری ۱۱ ساله و دوست ربات او است. در این انیمشن حس تنهایی افراد در دنیای مجازی و به طور ضمنی آسیب‌های اعتیار به اینترنت را مشاهده می کنیم. اگر به دنبال فرصتی برای صحبت یا تاکید بر ارتباطات و دوستی‌ها در دنیای واقعی به فرزندتان هستید، می‌توانید در کنار فرزندتان (کودکان ۱۰ سال به بالا) به تماشای این انیمیشن بنشینید.
انیمیشن Up
داستان درباره پیرمردی است که با بستن صدها بادکنک به خانه‌اش قصد دارد به رویای دیرینه همسر یعنی پرواز، تحق ببخشد. او با دوستانی در این مسیر همراه می‌شود و ماجراها و چالش‌های فراوانی را پشت سر می‌گذارد. حین تماشای آن می‌توانید در مورد مسائل کلیدی مثل همکاری، همدلی، دوستی، عشق، مرگ و سوگ با کودکتان گفت‌و‌گو کنید. این کارتون بخشندگی و گذشت را به شیوه‌ای زیبا به کودکان یادآوری می‌کند.
بهترین انیمیشن ها برای پرورش خلاقیت
در ادامه تعدادی از بهترین انیمیشنهای آموزشی در زمینه خلاقیت و تفکر خلاقانه را معرفی کرده‌ایم. علاوه بر انیمیشن، بازی‌ها نیز نقش مهمی در آموزش به کودکان ایفا می‌کنند. بنابراین پیشنهاد می‌کنیم مطلب بازی های تقویت خلاقیت برای کودکان را نیز مطالعه کنید.
مجموعه انیمیشن The Fixies
یکی از بهترین انیمیشن های آموزشی و مناسب سنین ۴ تا ۸ است. مهندسین با هدف آموزش خلاقیت به کودکان و آشنا کردن آنها با وسایل مکانیکی و برقی تولید شده است. داستان راجع به یک خانواده ۴ نفره است که کاربرد و روش کار وسایل الکترونیکی مختلف و روش تعمیر آنها را به کودک نشان می‌دهند.
انیمیشن Baymax
داستان انیمیشن سریالی بیمکث راجع به یک ربات است. هر قسمت از مجموعه یه یکی از چالش‌ها و دغدغه‌های زندگی و پیدا کردن راه حل‌های خلاقانه برای آن می‌پردازد.
مجموعه کارتونی The Adventures of Tintin
تن‌تن یکی از محبوبترین شخصیت‌های کتاب‌های مصور است که داستان‌های یک خبرنگار باهوش و شجاع برای پرده برداشتن از معماهای مختلف را روایت می‌کند. تن‌تن هم یک مجموعه تلویزیونی سریالی و هم یک فیلم سینمایی دارد. روحیه همکاری، تفکر خلاق و حل مسئله در این مجموعه برای کودکان و خصوصا نوجوانان الهام‌بخش است.
بهترین انیمیشن های آموزش مهارت های فردی
مهارت‌های فردی مانند مهارت حل مسئله، مواجهه با اضطراب و استرس و کنترل خشم، مهمترین ابزارهایی هستند که میتوان کودکان و نوجوانان را به آن تجهیز کرد. درباره خشم و پرخاش می‌توانید دو مطلب پرخاشگری کودکان و راهنمای کامل کنترل خشم در نوجوانان را مطالعه کنید. در این مسیر می‌توانید از انیمیشنهای زیر نیز کمک بگیرید:
انیمیشن The Mitchells vs the Machines
اگر می‌خواهید به فرزند ۹ سال به بالای خود، اهمیت پیوندهای خانوادگی، صمیمت و همکاری در خانه را یاداوری کنید، میچل‌ها علیه ماشین‌ها انیمیشن بسیار مناسبی است. پیام‌های مثبت در طول داستان و اتفاقات مهیج آن، به کودکان و نوجوانان انگیزه می‌دهد تا روابط خود را بهبود ببخشند.
انیمیشن Inside Out
یکی از برترین انیمیشن های کودک و نوجوان که جوایز متعددی را کسب کرد. انیمیشن درون و بیرون با محتوای روانشناسانه، برای کودکان ۸ سال به بالا قابل درک‌تر است. این کارتون کشمکش‌های ذهنی مغز یک دختر کوچک را در جریان زندگی روزمره را به تصویر می‌کشد و هریک از احساسات او به صورت یک شخصیت نشان داده شده‌اند. پذیرش، شناخت و کنترل احساسات و در نهایت واکنش مناسب، از آموزه‌های این انیمیشن هستند.
انیمیشن Klaus
کلاوس یکی از بهترین انیمیشن های کمدی برای کودک و نوجوان و مناسب ۶ سال به بالا است. شخصیت اصلی داستان، پسری تنبل است که در خلال داستان‌ها و چالش‌های مختلفی که برای او پیش می‌آیند، دست به تغییر شرایط به نفع صلح و دوستی می‌زند. این انیمیشن موقعیت بسیار خوبی ایجاد می‌کند تا بچه‌ها خودشان را در شرایط مختلف به جای شخصیت اصلی بگذارند و تمرین حل مسئله کنند.
سخن پایانی
بچه‌ها در کلاس درس و وسط انجام تکالیف، معمولا کم طاقت هستند و از طرفی ماهیت تدریس کمی خشک و یکنواخت است. اما انیمیشن، فیلم و بازی تنها چیزهایی هستند که کودکان و نوجوانان را خسته نمی‌کنند. به عنوان والدین بخواهیم یا نخواهیم، بچه‌ها علاقه زیادی به تماشای برنامه‌های متنوع تلویزیونی دارند. بچه‌ها قدرت تخیل و بلندپروازی زیادی دارند و هرچیزی که این دو را تقویت کند، آنها را به سر ذوق می‌آورد.
اما در انتخاب انیمیشن آموزنده و جذاب مناسب کودکان و نوجوانان باید به رده سنی، پیام‌های اخلاقی و ضمنی انیمیشن، دوبله مناسب و علایق بچه‌ها بیشتر توجه کنیم. در این مطلب لیستی از بهترین انیمیشنهای دنیا را معرفی کردیم که در کنار سرگرم‌کردن دانش‌آموزان، از نظر آموزشی نیز غنی هستند.
اپلیکیشن‌ها نیز منبع خوبی برای یادگیری و در عین حال لذت از آموزش هستند. در مطلب دیگری به معرفی بهترین اپلیکیشن های آموزش زبان انگلیسی پرداخته‌ایم.
سوالات متداول
- بهترین انیمیشن های ایرانی برای کودکان و نوجوانان چه هستند؟
انیمیشنهای ایرانی شاهزاده روم، بنیامین، فیلشاه، لوپتو و پسر دلفینی از بهترین و پرفروشترین انیمیشن های کودک و نوجوان هستند. - انیمیشن دوبله شده برای کودک و نوجوان مناسبتر است یا زبان اصلی؟
در این مورد بستگی دارد هدف شما از تماشای انیمیشن چیست. اگر قصد اموزش زبان ندارید و کودک خواندن و نوشتن نمیداند، بهتر است کارتونهایی با دوبله مناسب را برای آنها تهیه کنید. - بهترین انیمیشن آموزشی برای پیش دبستانی چیست؟
میتوان به دورا و دوستان در شهر، سریال کارتونی آرتور، هی داگی، سوپر جوجو، سوپر سیمپل و ماجراهای کومو که ترکیب انیمیشن و نمایش عروسکی است اشاره کرد.
