هتلداری یکی از رشتههای خاص و شناور است که از رشتههای ریاضی، انسانی، تجربی و از هنرستان میتوانید آن را ادامه بدهید. از جذابیت‌های این رشته آشنایی با فرهنگ‌های مختلف و ارتباط با افراد بسیاری را دارند. از طرفی شرایط کاری و درآمد مناسب این رشته انگیزه زیادی برای داوطلبان ایجاد کرده است. در این مطلب اطلاعات کاملی درباره این رشته، نحوه ورود به دانشگاه در رشته هتلداری، دروسی که دانشجویان در دانشگاه می‌خوانند، شرایط ادامه تحصیل در زمینه هتلداری، بازار کار، موقعیت‌های شغلی موجود و میزان درآمد آن در اختیارتان قرار داده‌ایم.
معرفی رشته مدیریت هتلداری
صنعت هتلداری با هرآنچه که مربوط به اقامت، خدمات به مسافران و مهمانان انواع اقامتگاه و رستوران است ارتباط دارد. هتلداری تنها به کار در هتل‌های لوکس مربوط نمی‌شود بلکه تمام مهمانخانه‌ها، متل‌ها، مسافخانه‌ها، خوابگاه‌ها، خدمات غذایی و مراکز گردشگری نیز می‌توانند با استفاده از دانش و مدیریت هتلداران به مکانی با کیفیت بالاتر تبدیل شوند. این رشته در مقاطع کاردانی و کارشناسی در ایران ارائه میشود و هنوز در مقاطع کارشناسی ارشد و دکترا ندارد. دانشجویان این رشته با خرید تجهیزات لازم برای هتل، مدیریت هتل، شناخت مواد غذایی، شناخت و طراحی منو، ایمنی در هتل و هر چیزی که از لحظه رزرو هتل تا خروج میهمان از هتل اهمیت دارد آشنا می‌شوند.
توانایی های لازم برای ورود به رشته مدیریت هتلداری
در تمام مشاغل مرتبط با هتلداری، با افراد یا به عنوان تیم یا به عنوان میهمان سر و کار دارید. بنابراین یکی از مهمترین نیازهای این رشته روابط اجتماعی بالا و توانایی ارتباط موثر است. اطلاعات عمومی بالا در زمینه‌هایی مانند زبان‌های خارجی، ادبیات، تاریخ و جغرافیا کمک می‌کنند بتوانید بهتر با افراد مختلف از فرهنگ‌های متفاوت هم صحبت شوید و شرایط مناسبی برای جذب آن‌ها فراهم کنید. یکی دیگر از توانمندی‌هایی که به رشد و پیشرفت در این رشته کمک می‌کند توانایی سلیس صحبت کردن و درک زبان انگلیسی و تسلط به زبان سوم خصوصا آلمانی، فرانسوی و عربی است. از طرفی دانشجویان این رشته باید ایجاد ارتباط موثر، برندسازی و بازاریابی مهمانان و گردشگران داخلی و خارجی را به خوبی انجام دهند. زیرا صنعت هتلداری، پر رقابت و پر هزینه است و باید بتوان با یادگیری و توانمندی در مدیریت بخش‌های مختلف هتل و رستوران و تسلط به اصول برندینگ و شناخت بازار، موقعیت شغلی و درآمد خود را حفظ کرد.
هتلداری در هنرستان
نوجوانانی که به توریسم، گردشگری و مشاغل مرتبط با هتلداری و جهانگردی علاقه‌مند هستند، می‌توانند از هنرستان وارد رشته هتلداری شوند. بعد از اتمام دوره دبیرستان و دریافت دیپلم نیز امکان ادامه تحصیل در مقطع کاردانی هتلداری در دانشگاه علمی کاربردی و فنی حرفهای وجود دارد. پس از آن هم میتوانید وارد دوره کارشناسی ناپیوسته هتلداری شوید یا در رشتههای مرتبطی مانند مدیریت جهانگردی و گردشگری شرکت کنید. هنرجویان رشته هتلداری اصول ابتدایی مدیریت هتل، خانه‌داری و چیدمان، آشنایی با انواع موسسات پذیرایی، قوانین هتلداری و مدیریت نیروها را فرا می‌گیرند و می‌توانند برای ورود به دانشگاه در همین رشته آمادگی بیشتری کسب کنند.
دروس رشته هتلداری هنرستان
هنرجویان این رشته در هنرستان ۱۰۵ ساعت آموزش تئوری و کارورزی را در ۷ بخش مهم از هتلداری می‌گذرانند:
- اتاقدار هتل
- متصدی طبقات
- کارمند پذیرش
- میزآرای هتل
- برنامه‌ریز جشن‌ها و تشریفات
- کاربر رایانه
- متصدی البسه در هتل
انتخاب هتلداری در دانشگاه
رشته هتلداری را میتوانید از طریق شرکت در کنکور ریاضی، انسانی، تجربی یا تحصیل در هنرستان فنی حرفهای و کار و دانش، در مقاطع کاردانی یا کارشناسی انتخاب کنید. برای آشنایی با سایر مشاغل رشتههای دبیرستان توصیه می‌کنیم مطالب شغل های رشته انسانی، شاخه های رشته ریاضی فیزیک و زیرشاخه های رشته تجربی را هم مطالعه کنید. در ادامه نمونه کارنامه قبولی رشته هتلداری را مشاهده می‌کنید هرچند باید توجه داشته باشید که از کنکور ۱۴۰۲ دیگر سوالی از دروس عمومی طراحی نمی‌شود.
رشته هتلداری بدون کنکور
اگر نمی‌خواهید به هر دلیل از مسیر آزمون و کنکور وارد صنعت هتلداری شوید، این امکان از طریق پذیرش بدون کنکور در برخی از واحدهای دانشگاه آزاد، موسسات غیر انتفاعی، دانشگاه فنی حرفهای و دانشگاه علمی کاربردی وجود دارد. دانشگاه علمی کاربردی در دو رشته با عناوین کاردانی حرفهای هتلداری و کارشناسی حرفهای مدیریت هتلداری به صورت بدون کنکور دانشجو می‌پذیرد. شرایط پذیرش بدون کنکور از طریق بررسی سوابق تحصیلی (نمرات و معدل) متقاضیان است و البته برای این دوره‌ها باید شهریه هم پرداخت کنید. اطلاعات پذیرش و دانشگاه‌هایی که دوره بدون کنکور هتلداری را ارائه می‌کنند هر سال از طریق سایت سازمان سنجش اعلام میشود. برای بررسی سایر رشتههای بدون کنکور میتوانید مطلب رشته های بدون کنکور دانشگاه آزاد را مطالعه کنید.
دروس رشته مدیریت هتلداری
دانشجویان برای یادگیری مهارت‌های مختلفی که یک هتلدار باید بداند، در دوره کارشناسی هتلداری ۱۳۳ واحد را طی ۴ سال می‌خوانند. همانطور که در جدول دروس این رشته مشاهده می‌کنید، از مدیریت و حسابداری تا اصول آشپزی در این دروس دیده میشود چراکه هرچند ممکن است یک هتلدار شخصا این فعالیت‌ها را انجام ندهد اما باید اشراف کاملی به این مباحث داشته باشد تا بتواند کیفیت و عملکرد پرسنل را بررسی و به مشکلات رسیدگی کند.
| دروس اصلی هتلداری | حقوق کار وتأمین اجتماعی، بهداشت و کمکهای اولیه، کاربرد کامپیوتر در صنعت جهانگردی و هتلداری، تجزیه و تحلیل مسائل اجتماعی ایران، مدیریت بازاریابی و تبلیغات، اقتصاد جهانگردی، قوانین و مقررات حقوق صنعت جهانگردی و هتلداری، روابط عمومی، شناخت روحیات ملل، شناخت صنعت جهانگردی، مبانی مردم‌شناسی، نقشهخوانی و آشنائی با نقشهها، جغرافیای جهانگردی عمومی، جغرافیای جهانگردی ایران، گذراندن اوقات فراغت، زبان دوم (یکی از زبان‌های آلمانی، فرانسه، عربی، زبان انگلیسی) |
| دروس تخصصی هتلداری | خدمات رستوان، شناخت تأسیسات اقامتی و پذیرایی و تشکیلات آن، حسابداری هتلداری، پذیره، اصول تغذیه و رژیمهای غذائی، شیرینیپزی، آشپزی، محاسبه قیمت تمام شده، بهداشت مواد غذائی، بهداشت کار و ایمنی، شناخت و نگهداری تاسیسات هتل، خانه‌داری، زبان انگلیسی تخصصی، کارآموزی |
ادامه تحصیل در رشته هتلداری
این رشته در مقطع کارشناسی هیچ گرایشی ندارد و از طرفی مقطع ارشد و دکترا برای این رشته ارائه نمی‌شود. اما فارغ‌التحصیلان می‌توانند برای ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد، از بین گرایش‌های مجموعه مدیریت جهانگردی شامل برنامه‌ریزی توسعه جهانگردی و مدیریت بازاریابی جهانگردی یا مدیریت گردشگری، یکی را انتخاب کنند.
وظایف کارشناس هتلداری
وظایف فارغ‌التحصیلان رشته مدیریت هتلداری با توجه به نوع شغل آن‌ها متفاوت است و از انجام مسئولیت‌های مستقیم ارتباط با مشتری و کار اجرایی تا مدیریت و نظارت را در بر می‌گیرد. دانشجویان طی گذراندن دروس تئوری و انجام کارآموزی یاد می‌گیرند که چگونه وظایف زیر را به نحو احسن انجام دهند:
- استخدام، آموزش و نظارت بر پرسنل هتل‌ها و رستوران‌ها
- مدیریت بودجه
- استخدام، آموزش و مدیریت در آشپزخانه‌ها
- بررسی و کنترل سوابق آماری و مالی
- برنامه‌ریزی، سازماندهی و مدیریت رویدادها
- مدیریت و انجام رزروها
- رسیدگی به شکایات و بهبود مشکلات
- تعیین اهداف کسب وکار و استراتژی‌های بازاریابی
- توسعه سرمایه
- مدیریت و کنترل رعایت اصول بهداشتی، ایمنی و موارد قانونی
آینده شغلی رشته هتلداری
با توجه به شناخته شدن این رشته در سال‌های اخیر، افزایش اهمیت کسب درآمد از صنعت توریسم و رونق گردشگری، شاهد گسترش صنعت گردشگری و هتلداری و ایجاد فرصت‌های شغلی جدید در این زمینه‌ها هستیم. تعداد هتل‌ها در شهر تهران بیش از ۵۰۰، در مشهد بیش از ۵۰۰، در اصفهان بیش از ۲۰۰ و در شیراز بیش از ۲۰۰ بوده و در جزایر و شهرهای ساحلی به مراتب بیشتر از این تعداد است. حقوق رشته مدیریت هتلداری کاملا وابسته به میزان مهارت‌های شخصی و توانمندی‌های فرد، سطح دانش، میزان تجربه، زمینه فعالیت و شغل، شیفت کاری، سابقه کار و نوع محل کار او دارد.
فرصت های شغلی رشته مدیریت هتلداری
حداقل مدرک تحصیلی برای مشاغل رده پایین در این حوزه کاردانی است و در مشاغل رده بالا، نیاز به سابقه و تجربه بیشتری وجود دارد. در برخی از موارد نیز داشتن مدارک معتبر به جز مدرک دانشگاهی مانند گواهینامه‌های مدیریتی، اصول و فنون مذاکره و زبان انگلیسی برای پیشرفت ضرورت دارد. مشاغل این رشته به کار در هتل محدود نمی‌شوند و بعد از خواندن هتلداری میتوانید در مشاغلی مانند موارد زیر شروع به کار کنید:
- مدیریت هتل و مدیریت رستوران
- مدیریت سفر در آژانس‌های مسافرتی
- مدیریت رویدادها در شرکت‌های خصوصی و دولتی
- مدیریت گردشگری و جهانگردی
- مدیریت تشریفات
- مدیریت غذا و نوشیدنی
- آشپز اجرایی در اقامت‌گاه‌ها و رستوران‌ها
- صندوق داری هتل
- مهمانداری هواپیما یا قطار
- کشتی‌های مسافرتی
- رزرویشن هتل
- واحدهای پذیرایی و اقامتی
- موسسات ملی و جهانگردی
- شرکت‌های حمل و نقل هوایی به عنوان رهبر تور گردشگری
- کارمند فروش بلیط
- کار در هتل‌ها، پانسیون‌ها و مراکز اقامتی دولتی و غیر دولتی
- مدیر یا کارمند پذیرایی در رستوران‌ها، تالارها، کافی شاپ‌ها
- متصدی امور پذیرش و اطلاعات
- متصدی امور طبقات و منسوجات
- متصدی اماکن عمومی
- متصدی البسه در هتل‌ها
- متصدی امور پذیرایی در هتل
- متصدی آماده‌سازی غذا و شیرینی
- کنترل کیفی پذیرایی در اقامت‌گاه‌ها
- کنترل کیفی بهداشت و شرایط اتاق‌ها و طبقات در اقامت‌گاه‌ها
دانشگاه های برتر رشته هتلداری
از بهترین دانشگاه‌های رشته هتلداری میتوان دانشگاه شیراز، دانشگاه علامه طبابایی و دانشگاه تهران را نام برد. این رشته در دانشگاه‌های زیر نیز ارائه میشود:
- دانشگاه هنر اصفهان
- دانشگاه سمنان
- دانشگاه مازندران
- دانشگاه محقق اردبیلی
- دانشگاه غیر انتفاعی علم و هنر تهران
- دانشگاه غیرانتفاعی شیخ بهایی
- دانشگاه غیر انتفاعی علم و فرهنگ
- مؤسسه غیر انتفاعی فردوسی طوسی
- موسسه غیرانتفاعی قدر
- مؤسسه غیر انتفاعی قشم
- موسسه غیرانتفاعی مازیار
سخن پایانی
هتلداری یکی از رشتههای پرطرفدار و جذاب فنی حرفه ای و کار دانش است و یکی از رشتههای پرطرفدار زیرشاخه های رشته انسانی هم محسوب میشود. علاوه بر این، دانش‌آموزان علاقه‌مند در رشته ریاضی و تجربی نیز می‌توانند با شرکت در کنکور آن را انتخاب کرده یا در دوره بدون کنکور آن ثبت نام کنند. این رشته فقط در مقاطع کاردانی و کارشناسی ارائه میشود اما به دلیل رونق گردشگری، افزایش هتل‌ها، اقامت‌گاه‌ها، هتل‌ها، رستوران‌ها، کافی‌شاپ‌ها و توجه بیشتر به بوم‌گردی، بازار کار و مشاغل متنوعی در حوزه هتلداری و میزبانی از مهمانان در مراکز اقامت و گردشگری برای آن وجود دارد.
سوالات متداول
- از چه شاخههایی میتوان وارد رشته هتلداری شد؟
هتلداری یک رشته شناور است که از طریق تمام رشتههای نظری شامل تجربی، ریاضی و انسانی و همچنین فنی حرفهای و کار و دانش میتواند به صورت بدون کنکور یا با کنکور انتخاب کنید. - تا چه مقطعی میتوان در هتلداری ادامه تحصیل داد؟
این رشته در حال حاضر فقط در مقاطع کاردانی و کارشناسی ارائه میشود البته میتوانید دیپلم هتلداری را نیز از طریق تحصیل در هنرستان و کار و دانش دریافت کنید. در مقاطع بالاتر امکان شرکت در کنکور رشتههای مرتبط مانند جهانگردی و گردشگری هم وجود دارد. - برای کار و تحصیل در رشته هتلداری باید چه مهارتهایی کسب کرد؟
از مهمترین مهارتها برای موفقیت در این رشته میتوان به داشتن فنون مذاکره، مهارت اجتماعی، روابط عمومی، توانایی مدیریت، مسئولیتپذیری، تسلط به زبان انگلیسی و زبان سوم اشاره کرد.
