آمدن بهار، نوید سرسبزی و آشتی با طبیعت، به‌قدری برایمان لذت‌بخش است که به شیوه‌های مختلفی آن را جشن می‌گیریم. نوروز و زیبایی‌های آن، عیدی طبیعت به انسان‌ها است؛ یکی از معدود هدیه‌هایی که به دلیل همگانی‌بودن، یکدلی و یکرنگی کوچک و بزرگ‌مان را افزایش می‌دهد. به پاس این هدیه زیبای طبیعت و فضای همدلانه حاصل از آن، بزرگ‌ترها به کودکان عیدی می‌دهند. تاثیر روانی عیدی دادن به کودکان به رعایت قواعد آن وابسته است. اگر شما هم به رعایت نکات مهم روانشناسی در عیدی دادن به کودکان در نوروز اهمیت می‌دهید، این مقاله را مطالعه کنید.
فواید عیدی دادن به کودکان
حتما نام «هورمون عشق» را شنیده‌اید. این هورمون در هنگام ایجاد پیوند عاطفی بین دو موجود زنده در بدن ترشح میشود و نقش مهمی در رابطه مادر-فرزندی دارد. پیوند عاطفی بین زن و مرد نیز ترشح این هورمون را افزایش می‌دهد. به نظرتان چه چیزهای دیگری باعث ترشح این هورمون در بدن ما میشود؟ بر اساس تحقیقات، عیدی دادن و گرفتن، به‌واسطه افزایش پیوند عاطفی بین کودکان و بزرگسالان باعث ترشح هورمون عشق در هر دوی آنها میشود. البته این موضوع (تقویت پیوند عاطفی)، مهمترین سود عیدی دادن به کودکان است، اما موارد دیگری را نیز می‌توان اضافه کرد:
- افزایش احتمال کمک به دیگران: هرچه بیشتر هدیه بگیریم، بیشتر هدیه خواهیم داد.
- پذیرش توصیههای بزرگسالان: اهمیت دادن به کودکان و تقویت احساس ارزشمندی در آنها باعث همگرایی بیشترشان با نسل قبل و افزایش مسئولیت پذیری در کودکان میشود.
- درک اهمیت آداب و رسوم: سنت‌های هر قومیت و کشوری نشانه‌ای از هویت جمعی آنها است که باید به نسل بعدی منتقل شود. عیدی دادن به بچهها، گامی در جهت تقویت آداب و رسوم ملی و انتقال آن به نسل بعد است.
- ساختن خاطرات مثبت در ذهن کودک: احتمالا شما هم هدایا و عیدی‌گرفتن‌های دوران کودکی را به خاطر دارید و با یادآوری آنها احساس سرخوشی می‌کنید.
اصول روانشناسانه عیدی دادن به کودکان
عیدی دادن به کودکان به‌خودی‌خود تجربه‌ای شیرین و ماندگار است، ولی رعایت نکات عیدی دادن به کودکان آن را برای هر دوی شما به خاطرهای بسیار زیباتر تبدیل خواهد کرد.
تهیه عیدی های متناسب با سن و علاقه کودکان
در زمان تهیه عیدی برای کودکان به 5 اصل زیر توجه کنید:
- خواسته‌ها: آنچه کودک واقعا به داشتنش علاقه‌مند است
- نیازها: چیزهای مرتبط با مدرسه یا سطح رشدی او
- پوشاک: انتخاب لباس‌های متناسب با هویت و شخصیت کودک
- کتاب: در زمینه موضوعات همخوان با علاقه‌اش
- آن چه برایشان مفید است ولی از آن اطلاعی ندارند.
به نظرتان کدام یک از این اصول باعث خاطره‌سازی بیشتری در ذهن کودکان خواهد شد؟ به شکل دیگری سوال را مطرح میکنم؛ به نظرتان کدام اصل جلب‌توجه (سورپرایز) بیشتری در خود دارد؟ وقتی چیزی غیرمنتظره و جذاب به زندگی کودکان اضافه کنید، آنها هرگز لطف و توجه شما را از یاد نخواهند برد؛ پس رعایت اصل 5ام خاطره‌سازی بیشتری به همراه خواهد داشت.
بیشتر بخوانید: نحوه برخورد صحیح با کودک برونگرا
توجه به کاربرد عیدی نه قیمت آن
لطفا چشم‌وهم‌چشمی را کنار بگذارید! کودکان مصداق بارز آن جمله معروف آندره ژیل هستند: «ای کاش عظمت در نگاه تو باشد نه آنچه بدان می‌نگری». بچهها به کاربرد هدیه نگاه می‌کنند و قیمت آن برایشان اهمیتی ندارد. فلسفه نوروز نیز چیزی جز نمایش علاقه و مهر ما به اطرافیان و هستی نیست.
از طرف دیگر، گاهی شما عیدیهای گرانقیمتی برای بچه‌های خویشاوندان خریداری می‌کنید و آنها در جبران هدیه گران‌تری برای فرزند شما تهیه می‌کنند. در این دور باطل، هدف واقعی نوروز فراموش و احتمالا به احساسات لطیف کودکان نیز صدمه وارد میشود. با ادامهدار شدن این چشم‌وهم‌چشمی، ایجاد کدورت و قطع رابطه خویشاوندی نیز دور از ذهن نیست.
آموزش شکرگزاری به کودکان
حتما شما هم افرادی را دیده‌اید که در مورد همه چیز گلایه و شکایت دارند! بر اساس تحقیقات روانشناختی، این افراد به‌احتمال بیشتری دچار اضطراب و افسردگی خواهند شد. در مقابل، افراد شکرگزار و به قولی دارای رضایت از زندگی، بهزیستی و شادی درونی بیشتری تجربه می‌کنند. والدین باید از این فرصت به‌عنوان تمرینی برای آموزش شکرگزاری به فرزندان استفاده کنند. به آنها تأکید کنید که حتی در صورت عدم علاقه به هدایای دریافتی، در ازای آن از عیدی‌دهنده تشکر و قدردانی کنند.
تقویت احساس همبستگی
یکی دیگر از فواید عیدی دادن به کودکان تقویت حس همبستگی و رابطه‌مندی است. عیدی دادن به بچهها در نوروز به این معنا است: «وجودت شایسته تقدیر و ستایش است و ما برایت ارزش و احترام قائلیم». وقتی به‌صرف وجود کودک برایش هدیه می‌گیریم، احساس جزئی از کل بزرگتر بودن و رابطه‌مندی را در او تقویت کرده‌ایم. همگام با هدیه دادن به بچهها، به روابط خویشاوندی و پیوندهای خانوادگی اشاره کنید. علاوه بر این، استفاده از نکات مربوط به روش صحیح جایزه دادن به کودکان باعث بهبود رابطه شما و آنها میشود.
استفاده از هدایای نقدی برای آموزش سواد مالی به کودکان
هرچند اختیار کامل شیوه خرج عیدی های نقدی با فرزندان است، ولی از این فرصت برای حرف زدن با کودکان درباره پول استفاده کنید. اگر فرزندتان با پس‌انداز آشنایی دارد، برایش قلک تهیه کنید تا بتواند عیدی‌هایش را ذخیره و با جمع کردن آنها وسایل مورد علاقه‌اش را خریداری کند. کودکان از شمردن مبالغ عیدی و محاسبه مجموع آنها احساس خوبی میگیرند؛ این کار باعث تقویت مهارت‌های ریاضی و افزایش درک آنها از مفهوم پول میشود.
پیشنهاد مطالعه: دادن پول توجیبی به کودک
تقویت تعاملات اجتماعی و دوستی کودک با طبیعت
رشد تکنولوژی و افزایش تعاملات مجازی باعث کاهش ارتباط کودک با جهان و طبیعت و افزایش بروز دوست خیالی کودکان شده است. از فرصت نوروز، عیدی دادن و گرفتن و دید و بازدیدهای نوروزی، برای تقویت تعاملات اجتماعی، آموزش مفهوم زمان به کودکان و آشتی دادن بچهها با طبیعت استفاده کنید.
نکات تکمیلی درباره عیدی دادن به کودکان
- اگر به دادن عیدی نقدی علاقه بیشتری دارید، قبل از فرا رسیدن سال جدید، اسکناس‌های نو و تازه تهیه کنید. کودکان از اسکناس‌های نو حس بهتری میگیرند. علاوه‌بر‌این، پول نقد فرصت خوبی برای آموزش پول خرج کردن به کودکان فراهم می‌کند.
- تا حد امکان برای کودکان کم‌سن‌وسال، هدایای غیر نقدی تهیه کنید، زیرا آنها درکی از پول و کاربرد آن ندارند.
- در کنار هدایای مادی مانند اسباب بازی و پول از هدایای معنوی مثل کتاب یا قاب گرفتن عکس کودک هم استفاده کنید. این کار باعث تقویت انواع سواد در زندگی امروزی میشود.
- ایده بدی نیست که از بچهها درباره کادوی عید و وسایل موردعلاقه‌شان نظرخواهی کنید. با این کار، عزت نفس آنها را افزایش خواهید داد.
- در میزان عیدی بین بچهها فرق نگذارید. به خاطر داشته باشید که هدف از هدیه نوروزی ابراز علاقه به هستی کودک است.
- هدیه را خودتان به‌صورت مستقیم و همراه با لبخند و نوازش به کودک تقدیم کنید.
- در مورد میزان عیدی از کودک سوال نپرسید زیرا این ایده را به ذهن او منتقل می‌کند که مبلغ هدیه مهمتر از اصل آن است.
- از عیدی فرزندان برای مصارف خانوادگی استفاده نکنید. اگر چنین اتفاقی به‌ناچار رخ داد، در اولین فرصت آن مبلغ را به کودک بازگردانید.
- در مورد عیدی دادن و چرایی آن به فرزندان توضیح دهید و به آنها بگویید: «عیدی دادن و گرفتن باعث نزدیکی دل‌ها به یکدیگر میشود و مبلغ آن اهمیت چندانی ندارد».
پیشنهاد مطالعه: ایده هایی برای کادو دادن به نوجوانان
سخن پایانی
رسم عیدی دادن به بچهها یکی از سنت‌های شیرین نوروزی، به‌خصوص برای کودکان، است. این سنت شیرین باعث ایجاد پیوند عاطفی بین کودکان و بزرگسالان، تقویت آداب و رسوم ملی، پذیرش توصیههای بزرگسالان و افزایش عزت‌نفس در بچهها میشود. این هدایا باید متناسب با سن و علاقه بچهها و کاربردی باشند. همچنین از این فرصت برای آشتی دادن کودکان با طبیعت، تقویت تعاملات اجتماعی و آموزش سواد مالی به کودکان استفاده کنید. در آخر اینکه، به کودکان یاد بدهید: «یکرنگی، صفا و صمیمت حاصل از عیدی گرفتن، اهمیت بسیار بیشتری از مبلغ آن دارد».
سوالات متداول
- قواعد عیدی دادن به کودکان چیست؟
استفاده از هدایای غیر نقدی، ترکیب عیدیهای مادی و معنوی، نظرخواهی از کودکان در انتخاب هدیه، فرق نگذاشتن در مبلغ هدایای نقدی بچهها و تقدیم مستقیم کادو به خود کودک، از مهمترین قواعد عیدی دادن به بچهها است. - اصول روانشناسانه عیدی دادن به کودکان بر چه نکاتی تأکید دارد؟
از منظر روانشناسی، هدایا باید متناسب با سن و علاقه کودک و کاربردی باشند. علاوه بر این، از این فرصت برای آشتی دادن بچهها با طبیعت، تقویت تعاملات اجتماعی و آموزش سواد مالی به آنها استفاده کنید. - فواید عیدی دادن به کودکان چیست؟
این سنت شیرین باعث ایجاد پیوند عاطفی بین کودکان و بزرگسالان، تقویت آداب و رسوم ملی، افزایش عزت نفس بچهها و پذیرش توصیههای بزرگسالان میشود.
