از زمانی که انواع و اقسام پذیرش و دوره و دانشگاه به دفترچه‌های کنکور اضافه شد، دانش‌آموزان با سوالات زیادی در مورد اعتبار مدارک این دوره‌ها، تفاوت آن‌ها با هم، میزان شهریه و بسیاری دیگر از نکات روبرو شده‌اند. در این مطلب می‌خواهیم موشکافانه راجع به این بگوییم که اساسا ظرفیت مازاد کنکور چیست و چه معنایی دارد؟ یا مدرک دوره مازاد اعتبار دارد؟ فارغ‌التحصیلان این دوره نیاز به آزادسازی مدرک دارند؟ شهریه این دوره چقدر است تفاوا بین ظرفیت مازاد با پردیس و شهریه پرداز چیست؟ در ادامه صفر تا صد پذیرش از طریق ظرفیت مازاد دانشگاه را بررسی می‌کنیم.
ظرفیت مازاد دانشگاه چیست؟
همانطور که می‌دانید، برای هر پذیرش دانشجو در هر رشته/محل، ظرفیت مشخصی از دانشجویان روزانه (تحصیل رایگان) و شبانه (شهریه‌پرداز) وجود دارد. این دانشجویان از طریق کنکور سراسری جذب می‌شوند و قبولی در این دوره‌ها به رتبه بهتری نیاز دارد. دانشجوین شبانه و روزانه در کنار هم درس می‌خوانند و در مدرک داشنجویان شبانه، این موضوع قید نمی‌شود. در واقع تنها تفاوت این دو در پرداخت شهریه است. اما از سال ۱۳۹۳ پذیرش به صورت مازاد برای رشته‌های پرطرفدار و پردرآمد به وجود آمد که متقاضیان زیادی دارند و نیاز جامعه به متخصصان چنین رشته‌هایی بالا است. دانشجویان دوره ظرفیت مازاد، مانند سایر انواع دانشگاه شهریه پرداز، در ازای پرداخت شهریه‌ای بیشتر از دوره شبانه، تحصیل می‌کنند. برای پذیرش به صورت ظرفیت مازاد، باید در کنکور سراسری شرکت کرده و انتخاب رشته کنید.
پیش از این درباره معرفی انواع دانشگاه در ایران نیز توضیح دادهایم. همچنین پیشنهاد می‌کنیم اگر رشته ریاضی هستید، سری به مطلب رشته های بدون کنکور ریاضی بزنید و جداول آن را بررسی کنید.
شرایط تحصیل در دوره ظرفیت مازاد دانشگاه ها
- به دلیل رایگان نبودن تحصیل در دوره مازاد، تعهد خدمت و در نتیجه نیازی به آزادسازی مدرک تحصیلی وجود ندارد.
- محل تحصیل پذیرفته شدگان ظرفیت مازاد و اساتید آن‌ها، توسط هر دانشگاه تعیین میشود.
- انتقال و مهمانی دانشجویان ظرفیت مازاد، فقط بین دانشگاههای دارای ظرفیت مازاد، با پرداخت مبلغی به عنوان جریمه در هر ترم و در صورت موافقت دانشگاههای مبدا و مقصد امکان‌پذیر است.
- در مدرک تحصیلی فارغ‌التحصیلان دوره مازاد، عبارت «فارغ التحصیل دوره ظرفیت مازاد» درج میشود.
- ثبت نام ظرفیت مازاد دانشگاه آزاد جداگانه انجام میشود و باید برای آن کارت ثبت نام جداگانه بخرید و هزینه جداگانه پرداخت کنید.
رشته های دارای پذیرش ظرفیت مازاد
تعدادی از رشته‌های پر طرفدار تا کنون به صورت ظرفیت آزاد در دانشگاههای دولتی و آزاد هم پذیرش شده‌اند. رشته‌هایی مانند:
- علوم کامپیوتر
- مهندسی برق
- مهندسی معماری
- مدیریت صنعتی
- هوشبری
- مامایی
- پزشکی
- داروسازی
- علوم آزمایشگاهی
- بینایی‌سنجی
- مددکاری اجتماعی
- فیزیوتراپی
- کاردرمانی
- گفتاردرمانی
- تکنولوژی اتاق عمل
- بهداشت عمومی
- علوم تغذیه
- علوم و صنایع غذایی
پیشنهاد مطالعه: آیا رشته علوم آزمایشگاهی خوب است؟
لیست دانشگاه های دارای ظرفیت مازاد
این لیست ممکن است هر سال تغییر کند، اما در حال حاضر این دانشگاههای در رشته‌های خاصی به صورت ظرفیت مازاد پذیرش دارند:
- دانشگاه شاهد تهران
- دانشگاه صنعتی امیرکبیر تهران
- دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی
- دانشگاه علوم پزشکی اراک
- دانشگاه علوم پزشکی ایران
- دانشگاه علوم پزشکی کاشان
- دانشگاه علوم پزشکی البرز
- دانشگاه علوم پزشکی گیلان
- دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی تهران
- دانشگاه علوم پزشکی البرز
- دانشکده علوم پزشکی لارستان
ظرفیت مازاد پزشکی دانشگاه آزاد نیز در واحدهای دانشگاهی زیر وجود دارد:
- دانشگاه آزاد واحد پزشکی تهران
- دانشگاه آزاد واحد پزشکی نجف آباد
- دانشگاه آزاد واحد پزشکی ساری
- دانشگاه آزاد واحد پزشکی کرمان
- دانشگاه آزاد واحد پزشکی قم
- دانشگاه آزاد واحد پزشکی مشهد
- دانشگاه آزاد واحد پزشکی تبریز
- دانشگاه آزاد واحد پزشکی اردبیل
- دانشگاه آزاد واحد پزشکی شاهرود
- دانشگاه آزاد واحد پزشکی یزد
شهریه ظرفیت مازاد دانشگاه
شهریه مازاد بر ظرفیت به نوع رشته، میزان واحدهای عملی و آزمایشگاهی و دانشگاه مربوطه بستگی دارد. دانشجویان باید مانند سایر دانشگاههای شهریه‌پرداز، دو شهریه ثابت و متغیر (بر اساس تعداد و نوع واحدهای هر ترم) پرداخت کنند. به طور کلی شهریه ماهانه رشته‌های مازاد به این ترتیب است:
- رشته دندانپزشکی و پزشکی: ۱۲ الی ۱۶ میلیون تومان
- داروسازی: ۱۲ الی ۱۵ میلیون میلیون تومان
- رشته‌های پیراپزشکی و پرستاری: حدود ۸ تا ۱۶ میلیون تومان
- سایر رشتهها: حدود ۷ تا ۱۰ میلیون تومان
توجه داشته باشید که شهریه‌ها هر سال بین ۱۰ تا ۱۵درصد افزایش پیدا می‌کنند.
پیشنهاد مطالعه: رشته های بدون کنکور تجربی
اعتبار مدرک ظرفیت مازاد
همانطور که گفتیم، معمولا دانشجویان دوره ظرفیت مازاد، در کنار سایر دانشجویان درس می‌خوانند مگر اینکه به تصمیم دانشگاه، اساتید یا ساختمان آن‌ها متفاوت باشد. بنابراین این دانشجویان از امکانات تحصیلی (نه رفاهی) مشابه دورههای عادی برخوردار هستند. از طرفی ظرفیت مازاد بودن در مدرک آورده میشود. اما اعتبار مدرک فارغ التحصیلی ظرفیت مازاد، هیچ تفاوتی با سایر مدارک دانشگاهی ندارد. فارغ‌التحصیلان این دوره‌ها می‌توانند برای ادامه تحصیل و ورود به بازار کار اقدام کنند. پیشنهاد می‌کنیم مطلب بررسی اعتبار مدرک دانشگاه آزاد را نیز مطالعه کنید.
ظرفیت مازاد پزشکی چیست؟
پزشکی یکی از پرطرفدارترین و رقابتی‌ترین رشته‌های دانشگاهی است و قبولی در رشته پزشکی رتبه بالایی می‌طلبد. از طرفی نیاز کشور به پزشک بسیار زیاد است. تعدادی از دانشگاههای علوم پزشکی هر سال بخشی از دانشجویان خود را از طرفیت مازاد پذیرش می‌کنند. رتبه لازم برای ظرفیت مازاد پزشکی بالاتر از دوره عادی است. داوطلبان کنکور سراسری برای قبولی در ظرفیت مازاد پزشکی دانشگاههای دولتی، باید بتوانند حد نصاب رتبه ۳۰۰۰ تا ۴۰۰۰ را به دست بیاورند. این رتبه برای دانشگاه ازاد بالاتر و چیزی حدود ۴۰۰۰ هزار تا ۱۷۰۰۰ (دانشگاه آزاد زاهدان) است. درباره رشته های بدون کنکور دانشگاه آزاد نیز مطالعه کنید.
تفاوت ظرفیت مازاد و پردیس
پردیس خودگردان یا بین‌الملل مانند دانشگاه ازاد، دولتی یا غیرانتفاعی نوعی دانشگاه و وابسته به دانشگاههای روزانه است. اما دانشگاه‌ها از هر نوع، می‌توانند تعدادی دانشجو به صورت ظرفیت مازاد با دریافت شهریه از دانشجویان، پذیرش کنند که شهریه آن مشابه با پردیس است. از طرفی دانشجویان پردیس دانشکده و حتی در برخی از دانشگاه‌ها اساتید متفاوتی دارند. اما دانشجویان ظرفیت مازاد معمولا در کنار سایر دانشجویان روزانه و شبانه درس می‌خوانند.
اگر با دانشگاههای مختلف آشنایی ندارید، مطالب معرفی دانشگاه فرهنگیان و معرفی دانشگاه های افسری و شرایط ثبت نام را نیز مطالعه کنید که مراکز دانشگاهی خاص هستند.
سخن پایانی
ظرفیت مازاد دانشگاههای دولتی و آزاد، دوره‌ای شهریه پرداز است که دانشجویان با پرداخت مبلغی شهریه به ازای هر ترم و واحدهای درسی، می‌توانند با رتبه کنکور بالاتر در رشته‌های پرطرفدار تحصیل کنند. محل تحصیل دانشجویان مازاد توسط هر دانشگاه مشخص میشود. اما معمولا این دانشجویان در کنار قبولی‌های دوره روزانه و شبانه یا در دانشگاه آزاد در کنار قبولی‌های دوره عادی دانشگاه آزاد، درس می‌خوانند. دانشجویان مازاد معمولا خدمات رفاهی مانند غذا و خوابگاه ندارند اما ممکن است برخی از دانشگاه‌ها تسهیلات خاصی برای آن‌ها در نظر بگیرند. برای انتخاب این رشتهها حتما باید در کنکور سراسری شرکت کرده باشید. توجه داشته باشید که امکان نقل و انتقال یا میهمان شدن برای دانشجویان مازاد، تنها با پرداخت مبلغی اضافه بر شهریه و موافقت دانشگاه مبدأ و مقصد امکان‌پذیر است.
اگر تردید دارید که به هر قیمتی در رشته خاصی درس بخوانید، بد نیست سری به مطلب رشته مهم است یا دانشگاه؟ بزنید که این موضوع را مفصل بررسی کرده است.
سوالات متداول
- ظرفیت مازاد دانشگاه آزاد چیست؟
دانشگاه آزاد نیز مانند دانشگاههای دولتی، هم پردیس و هم ظرفیت مازاد دارد. تنها تفاوت این دو در میزان شهریه است. دانشجویان ظرفیت مازاد باید دوبرابر دانشجویان دوره عادی دانشگاه آزاد شهریه پرداخت کنند. - شرایط پذیرش در دوره ظرفیت مازاد چیست؟
داوطلبان باید از طریق شرکت در کنکور سراسری این رشتهها را انتخاب کنند و به صورت ترمیک شهریه پرداخت کنند. - فرق ظرفیت مازاد و پردیس چیست؟
تفاوت این دو در محل برگزاری کلاسها، نحوه پذیرش، اساتید و اشتراکاتی است که با دانشگاههای روزانه وابسته دارند. در مقاله جززیات این تفاوتها را توضیح دادهایم. - نتایج پذیرش ظرفیت آزاد چه زمانی اعلام میشود؟
پذیرش بعد از انتخاب رشته دورههای عادی و اعلام نتایج آن انجام میشود.
