اگر عاشق زمین و فعل و انفعالات و سرنوشت آن از گذشته تا کنون باشید و از طرف دیگر اهل رقابت‌های تنگاتنگ علمی، شرکت در المپیاد علوم زمین در سطح کشوری و جهانی و در مقاطع دانشآموزی و دانشجویی، حتما برایتان بسیا جذاب خواهد بود. زمین شناسی یا ژئولوژی به مطالعه هرآنچه که به زمین مربوط است مانند لغزش زمین، زمین‌لرزه، سیل و فوران آتشفشانی، تشکیل کانی‌ها و فرآیندهای صورت گرفته در سطح و درون آن، می پردازد. در صورت کسب مدال در المپیاد دانش آموزی علوم زمین از مزایای متعددی بهره‌مند می‌شوید بنابراین اگر به این درس علاقه‌مند هستید، اینکه المپیاد علوم زمین چیست و چه مزایایی دارد، منابع المپیاد علوم زمین چه هستند و هرآنچه که برای شرکت در این آزمون علمی نیاز دارید را در این مقاله بخوانید.
تاریخچه المپیاد علوم زمین
المپیاد بین‌المللی علوم زمین (IESO) هر سال برای دانشآموزان دبیرستانی برگزار می‌شود. نخستین بار چند دانشمند زمین‌شناس کره‌ای ایده برگزاری چنین رقابتی را مطرح کردند، سپس سازمان بین‌المللی آموزش علوم زمین (IGEO) در یک کنگره عمومی در سال ۲۰۰۳، برگزاری سالانه این رقابت جهانی را تصویب کرد. تا کنون ۱۳ دوره المپیاد جهانی علوم زمین برگزار شده است. المپیاد دانشآموزی علوم زمین نیز در ایران برای نخستین بار در سال ۹۸ برگزار شد و متولی آن سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان است.
افرادی که در المپیاد کشوری علوم زمین به عنوان نفرات برتر انتخاب میشوند، میتوانند در المپیاد جهانی نیز شرکت کنند. هدف از برگزاری این آزمون بالا بردن علاقه دانشآموزان به علم و دانش، تمرین مهارت‌های مطالعه و مهارت‌های رقابتی، افزایش آگاهی عمومی از علوم زمین، افزایش یادگیری علوم زمین و حضور در عرصه‌های رقابت جهانی هستند. تیم ایران در چهاردهمین المپیاد بین المللی علوم زمین در سال ۲۰۲۱ که با حضور ۱۹۹ دانش‌آموز از ۳۳ کشور به صورت برخط و به میزبانی روسیه برگزار شد در مراحل مختلف به مدال‌های زیردست یافتند:
| نام آزمون | مدال‌های کسب شده توسط تیم ملی ایران |
| آزمون تستی | ۴ مدال نقره و ۳ مدال برنز جهانی |
| آزمون فرود بر مریخ | ۴ مدال طلا و ۲ مدال نقره جهانی |
| پروژه سیستم‌های زمینی | ۲ مدال طلا، ۱ مدال نقره و ۱ مدال برنز جهانی |
| تیم تحقیقات صحرایی | ۳ مدال برنز جهانی |
اگر مشتاق هستید درباره سایر رشته‌های المپیاد هم اطلاعات کاملی داشته باشید، خواندن مقاله المپیاد دانش آموزی چیست را به شما توصیه می‌کنیم.
شرایط ثبت نام در المپیاد علوم زمین
- پایه‌های دهم و یازدهم رشته‌های ریاضی، تجربی و فنی و حرفه‌ای میتوانند در المپیاد زمین شناسی ثبت نام کنند و در صورت کسب رتبه به مرحله تابستانی بروند.
- شرایط نمرات و معدل برای شرکت در این المپیاد طبق جدول زیر است:
| درس | نمره مورد نیاز |
| شیمی دهم و شیمی یازدهم | ۱۷ و بالاتر |
| زبان انگلیسی دهم و یازدهم | ۱۸ و بالاتر |
| زمین شناسی یازدهم | ۱۸ و بالاتر |
| انسان و محیط زیست یازدهم | ۱۹ و بالاتر |
- تمامی دانشآموزان پایه دهم دارنده مدال برنز المپیاد کامپیوتر و نقره و برنز سایر المپیادها، در دوره آموزشی تابستان، در صورت تمایل به شرکت در آزمون المپیادهای سال جاری، ملزم به ثبت‌نام و شرکت در تمامی مراحل بوده و صرفاً در صورت موفقیت، به مرحله بعدی راه خواهند یافت.
- ثبت نام در المپیاد علوم زمین صرفاً به‌صورت اینترنتی است و علاقه‌مندان داخل و خارج از کشور میتوانند در بازه زمانی تعیین شده، با مراجعه به سامانه ثبت‌نام المپیادهای علمی به نشانی http://oly.medu.ir اقدام به ثبت نام کنند.
- هزینه ثبت نام در سال جاری ۵۰ هزار تومان است.
- امکان ثبت نام گروهی دانشآموزان توسط مدرسه وجود دارد. در این صورت مدیران واحدهای آموزشی پس از ثبت‌نام دانشآموزان آموزشگاه خود، با مراجعه به سامانه مربوطه، باید اطلاعات و عکس دانشآموزان را تأیید کنند.
- مسئولیت مغایرت در ثبت اطّلاعات و بارگذاری عکس، بر عهده داوطلبان است.
- در صورت ثبت نام گروهی، مسئولیت هرگونه مغایرت در ثبت اطلاعات و عکس دانش‌آموز متوجه مدیرانی است که اطلاعات دانشآموزان را تأیید کرده‌اند.
- دانشآموزان یا مسئول ثبت نام مدارس، باید کد پیگیری که در انتهای مراحل ثبت نام صادر می‌شود را تا اتمام آزمون نزد خود نگاه دارند.
- پذیرفته‌شدگان مرحله اول المپیاد علوم زمین، بدون نیاز به ثبت‌نام مجدد میتوانند در آزمون مرحله دوم المپیادهای علمی شرکت کنند.
مزایای المپیاد علوم زمین
اعضای تیم ملی المپیاد علوم زمین، برخلاف سایر المپیادها، از شرکت در کنکور سراسری معاف نمی‌شوند اما سایر مزایایی که بر اساس مرحله و مدال دانشآموزان، شامل حال آنها خواهد شد در ادامه آمده‌اند:
- تسهیلات بنیاد ملی نخبگان: این بنیاد عضو ندارد و برگزیدگان به‌منظور بهره‌مندی از تسهیلات، ضروری است با مراجعه به سامانه اطلاعاتی به نشانی www.sina.bmn.ir فعالیت‌های خود را بارگذاری و ثبت کنند تا امکان بررسی درخواست آنان مطابق تسهیل موردنظر فراهم شود.
- دارندگان مدال های طلا، نقره و برنز المپیادهای علمی دانشآموزی علوم زمین همانند سایر نخبگان، از تسهیلات مادی و معنوی بنیاد ملی نخبگان مانند کمک هزینه‌های تحقیقاتی و تحصیلی و خدمات سربازی بهره‌مند میشوند.
المپیاد علوم زمین دانش آموزی
علاقه‌مندان به شرکت در المپیاد علوم زمین یازدهم و المپیاد علوم زمین دهم میتوانند در بخش دانشآموزی المپیاد حضور ثبت نام کنند و در صورت قبولی در دو مرحله اول و دوم، به دوره تابستانی راه پیدا میکنند. در صورت قبولی در امتحانات پایانی دوره تابستانی، ۴ نفر از دانشآموزان برتر به مرحله جهانی المپیاد زمین شناسی راه پیدا خواهند کرد.
المپیاد جهانی علوم زمین
۴ نفر برتر دانشآموزان در مرحله سوم یا دوره تابستانی المپیاد علوم زمین عضو تیم ملی المپیاد جهانی میشوند و میتوانند در سطح جهانی المپیاد علوم زمین شرکت کنند. سوالات المپیاد جهانی علوم زمین از کتب مرجع طراحی میشوند که در دوره تابستانی و دوره‌های آموزشی تیم ملی، در اختیار دانشآموزان قرار می‌گیرند.
مراحل المپیاد زمین شناسی
المپیاد علوم زمین در دو مرحله برگزار می‌شود. بارگذاری دفترچه و کلید سؤالات، پس از برگزاری آزمون و همچنین دریافت و پاسخ به درخواست‌های تجدیدنظر دانشآموزان از طریق سامانه‌ی ثبت‌نام المپیادهای علمی به نشانی http://oly.medu.ir در مهلت تعیین‌شده انجام می‌شود.
مرحله اول المپیاد علوم زمین
این آزمون در حوزه‌های داخل و خارج از کشور به‌صورت هم‌زمان برای دانشآموزان پایه‌های دهم و یازدهم برگزار می‌شود. اسامی پذیرفته‌شدگان مرحله اول برای شرکت در آزمون مرحله دوم به‌صورت مکتوب به اداره کل آموزش‌وپرورش استان و مرکز امور بین‌الملل و مدارس خارج از کشور ارسال می‌شود.
مرحله دوم المپیاد علوم زمین
المپیاد علوم زمین مرحله دوم، معمولا در اردیبهشت ماه برگزار می‌شود و نیازی به نام‌نویسی پذیرفته‌شدگان نیست. شرکت‌کنندگان این مرحله پذیرفته‌شدگان آزمون مرحله اول هستند. دانشآموزان شرکت‌کننده در مرحله دوم باید بعد از ورود به سامانه http://oly.medu.ir پرینت کارت شرکت در آزمون را تهیه کرده و در مدرسه آن را مهر نمایند.
دوره آموزشی تابستانی المپیاد علوم زمین
این دوره از هر سال از اوایل تیرماه آغاز می‌شود. شرکت‌کنندگان در این دوره، شامل ۴۰ نفر از پذیرفته‌شدگان نهایی مرحله دوم المپیاد هستند. شرط دریافت مدال در دوره تابستانی، شرکت در کلاس و کسب نمرات حدنصاب است که توسط باشگاه دانش‌پژوهان جوان و کمیته علمی ذی‌ربط تعیین شده است. در انتهای دوره به ۱۶ نفر مدل برنز، به ۱۶ نفر مدال نقره و به ۸ نفر مدال طلا تعلق می‌گیرد. در دوره آموزشی تابستان، هر دانش‌آموز فقط می‌تواند در یک المپیاد شرکت کند و در صورت کسب رتبه لازم برای شرکت در چند المپیاد، باید در آغاز دوره تابستان یک المپیاد را انتخاب کند.
منابع المپیاد علوم زمین
سوالات المپیاد علوم زمین در مراحل اول و دوم از کتابهای درسی زمینشناسی دبیرستان طراحی می‌شود که در ادامه مشاهده می‌کنید.
منابع مرحله اول المپیاد علوم زمین
سوالات المپیاد زمین شناسی مرحله اول عمدتا از کتابهای علوم تجربی مقطع متوسطه اول و زمینشناسی دهم و یازدهم طراحی میشوند. صفحات و کتب مورد نظر را در ادامه ذکر کرده‌ایم:
- کتاب علوم تجربی پایه های هفتم، صفحه ۳۶ تا ۶۱
- کتاب علوم تجربی هشتم، صفحه ۹۷ تا ۱۲۱
- کتاب علوم تجربی نهم، صفحه ۸ تا ۶۱ و ۱۰۱ تا ۱۲۱
- کتاب زمین شناسی پایه یازدهم
- کتاب انسان و محیط انسان پایه یازدهم
- کتاب آزمایشگاه علوم تجربی پایه دهم از صفحه ۱۷ تا ۲۹، صفحه ۵۶ تا ۶۷، صفحه ۱۱۸ تا ۱۲۳
- کتاب آزمایشگاه علوم تجربی پایه یازدهم از صفحه ۴ تا ۹۲
منابع مرحله دوم المپیاد علوم زمین
منابع این مرحله بر اساس سرفصل‌های جهانی تعیین میشوند. برای موفقیت در این مرحله باید روی کتابهای زیر تسلط داشته باشید:
- کتاب انسان و محیط‌زیست پایه یازدهم
- کتاب زمینشناسی پایه یازدهم
- کتاب زمینشناسی سال سوم قدیم
- کتاب علوم زمین پیش‌دانشگاهی قدیم
- کتاب مبانی زمینشناسی، تألیف ادوارد جی. تاربوک و فردریک ک. لوتگن و ترجمه رسول اخروی چاپ انتشارات مدرسه
منابع مرحله سوم علوم زمین
برای موفقیت در این مرحله باید روی منابع مراحل اول و دوم تسلط کامل داشته باشید. علاوه بر این منابع مرحله سوم المپیاد علوم زمین هر سال توسط مرکز ملی پرورش استعدادهای درخشان و دانش پژوهان جوان، در سایت به آدرس https://ysc-sampad.medu.ir/fa/ اعلام می‌شود. دانشآموزان باید با مراجعه به این سایت از لیست منابع این مرحله مطلع شوند. همچنین دانش آموزان برای آشنایی با سوالات المپیاد علوم زمین میتوانند سوالات سال‌های گذشته این آزمون را دانلود کرده و آنها را با دقت حل و بررسی کنند.
نتایج المپیاد علوم زمین
نتایج المپیاد علوم زمین با توجه به زمان‌بندی اعلام شده در سایت المپیاد دانشآموزی به نشانی oly.medu.ir بارگذاری می‌شود و دانش‌اموزان میتوانند با وارد کردن کد ملی و رمز عبور نتایج را مشاهده کنند. دانش‌آموزانی هم که در این آزمون پذیرفته نشده باشند، میتوانند در همین آدرس کارنامه خود را مشاهده کنند. نتایج مرحله دوم المپیاد علوم زمین در خرداد ۱۴۰۱ و نتایج دوره آموزشی تابستان در شهریور ۱۴۰۱ اعلام خواهد شد. همچنین شرکت‌کنندگان میتوانند اعتراضات خود را به نتایج در همین سایت و در مهلت اعلام شده، ثبت کنند. اسامی پذیرفته‌شدگان مرحله اول و دوم به‌صورت مکتوب به اداره کل آموزش‌وپرورش استان و مرکز امور بین‌الملل و مدارس خارج از کشور ارسال می‌شود.
سخن پایانی
المپیاد دانشآموزی علوم زمین ۳ سال است که در ایران برگزار می‌شود. این آزمون شامل دو مرحله و یک مرحله آموزشی تابستانی است که در نهایت برگزیدگان دوره تابستانی میتوانند به رقابت‌های جهانی المپیاد علوم زمین، راه پیدا کنند. در این مقاله منابع المپیاد علوم زمین در مراحل مختلف را ذکر کردیم که باید به آنها تسلط کامل داشته باشید. دارندگان مدال این رشته از المپیاد، بر خلاف سایر رشته‌ها از معافیت شرکت در کنکور سراسری برخوردار نمی‌شوند اما سایر تسهیلات و امتیازات مربوط به بنیاد نخبگان، شامل حال آنها خواهد شد. علاوه بر این با شرکت در این رقابت علمی، خود را برای ماراتن‌های بزرگتر در زندگی آماده خواهید کرد و یک مسیر پر هیجان علمی را تجربه می‌کنید.
سوالات متداول درباره المپیاد زمین
- دانشآموزان کدام پایهها میتوانند در المپیاد علوم زمین ثبت نام کنند؟
دانشآموزان دهم و یازدهم میتوانند در این آزمون ثبت نام کنند و در صورت قبولی در هر سه مرحله، به شرکت المپیاد جهانی برسند. - المپیاد دانشآموزی علوم زمین چند مرحله دارد؟
این المپیاد ۳ مرحله دارد که در تابستان (مرحله سوم) برگزیدگان وارد دوره آموزشی میشوند و در انتها ۸ نفری که حد نصاب نمرات را کسب کرده باشند، به رقابت جهانی راه پیدا میکنند. - شرایط تخصصی ثبت نام المپیاد علوم زمین چیست؟
این شرایط شامل پایه تحصیلی، رشته تحصیلی و نمرات برخی دروس است که همگی در این مقاله بررسی شدند. - منابع المپیاد علوم زمین چه هستند؟
منابع اصلی کتابهای علوم تجربی مقطع اول متوسطه و کتابهای زمینشناسی دهم و یازدهم هستند که صفحات و بخشهای مد نظر آنها را در این مقاله ذکر کردیم.
