کنکور یک رقابت کشوری است و طبیعتا افراد در هر رقابتی به دنبال کسب رتبه برتر هستند تا بتوانند رشته‌ها و دانشگاه‌های برتر را از آن خود کنند. اما چگونه رتبه برتر شویم؟ در این مطلب با بررسی ۱۵ نکته اساسی درباره مطالعه، برنامه‌ریزی و شیوه زندگی یک کنکوری و جلوگیری از موانع رتبه برتر شدن صحبت کردیم. فرقی نمی‌کند چه مدت تا کنکور وقت باقی‌مانده باشد، رعایت این نکات به شما کمک میکنند بهترین نتیجه ممکن را با توجه به میزان اطلاعات خود کسب کنید و اگر زمان مناسبی تا آزمون سراسری برایتان باقی مانده، با انجام این روش‌ها، رتبه برتر کنکور شوید.
روش های کسب رتبه برتر کنکور
تصور می‌کنید هرکسی نمی‌تواند به کسب رتبه برتر کنکور فکر کند؟ در این مقاله می‌خواهیم نشان بدهیم شما هم با تلاش و به کار بردن تکنیک‌های خاص می‌توانید رتبه برتر کنکور باشید. در واقع رتبه‌های برتر نه شرایط عالی و عجیب و غریبی دارند و نه مطالب خاص و دور از ذهنی یاد می‌گیرند. آن‌ها فقط هدفمند و با روشهای درست تلاش میکنند. واضح است که هر فردی بر مبنای توانایی، شرایط درسی و نقاط ضعف و وقت خود، برای کسب رتبه برتر در کنکور برنامه‌ریزی کند. اما یک سری اصول کلی وجود دارند که برای به دست آوردن نتیجه مطلوب باید انجام دهید و حتی رتبه های برتر کنکور هم با وجود تفاوت در جزییات، حتما این ۱۵ مورد را رعایت کرده‌اند.
هدف گذاری کنید
قبل از هر چیز داشتن یک هدف و مسیر مشخص ذهنی برای آینده تحصیلی و شغلی، کمک میکند انگیزه خود را حفظ کنید و اشتیاقتان را تا پایان راه از دست ندهید. بنابراین حداقل قبل از سال آخر باید تا حدودی بدانید چه می‌خواهید، علاقه و استعدادتان چیست. هرچند همیشه فرصت تغییر دادن مسیر و هدف وجود دارد و ممکن است درست موقع انتخاب رشته علایق و انتخاب شما تغییر کنند، اما این به معنای آن نیست که از ابتدا بی هدف و بدون داشتن دیدگاهی نسبت به آینده شروع به درس خواندن برای کنکور کنید. با یک مشاور صحبت کنید، از دیگران کمک بگیرید و مطالعه داشته باشید تا هدف اصلیتان را پیدا کنید و بتوانید با تمام قوا به سمت آن پیش بروید.
داشتن تمرکز
کلید اصلی یادگیری آسان‌تر، فهم مطالب، به خاطر سپردن حفظیات، توانایی تحلیل مطالب جدید و به یاد آوردن آنچه خوانده‌اید، تمرکز است. حتی بازدهی شما در زمان آزمون هم کاملا به میزان تمرکزتان بستگی دارد. از تمام چیزهایی که تمرکز شما را موقع مطالعه به هم می‌زنند دوری کنید. میز و اتاق شلوغ و به هم ریخته، روشن بودن تلویزیون، سر و صدای محیط، گوش دادن به موسیقی، چک کردن موبایل و هجوم افکار منفی از عوامل به هم خوردن تمرکز هنگام مطالعه هستند. ابتدا به دنبال این باشید که چه چیزایی باعث به هم خوردن تمرکز شما شده‌اند و بعد با کمک مشاور مدرسه یا روانشناس روشهای متعددی که برای افزایش تمرکز وجود دارند را امتحان کنید.
تقسیم زمان بین دروس عمومی و اختصاصی
دروس اختصاصی در همه رشته‌ها ضریب و اهمیت بالاتری نسبت به دروس عمومی دارند. بنابراین زمانی که به این دروس اختصاص می‌دهید باید نسبت به دروس عمومی بیشتر باشد. بین دروس اختصاصی و عمومی هم برخی ضریب بالاتری دارند، ممکن است در بعضی از آن‌ها قوی‌تر باشید و در برخی نیاز به تمرین و تکرار بیشتری داشته باشید. بنابراین اینکه دقیقا چه ساعتی به خواندن دروس اختصاصی مشغول باشید به فاکتورهای مختلفی بستگی دارد و بهتر است بر اساس راهنمایی مشاور تحصیلی مدرسه خود تصمیم بگیرید.
تنظیم ساعت مطالعه
ساعت مطالعه برای کسب رتبه برتر کنکور نباید از حدی کمتر باشد چون در این صورت به مطالعه اصولی، مرور، تمرین و تست زنی نمیرسید. مگر در شرایط خاص برخی از دانشآموزان که تسلط بالایی به مطالب دارند یا به هر دلیلی بازده آن‌ها در ساعات بالای مطالعه کمتر می‌شود. برای بیشتر دانشآموزان ساعت بهینه مطالعه در روزهای تعطیل ۵ تا ۷ ساعت و در روزهای تعطیل ۷ تا ۱۰ ساعت است. ساعت مطالعه به فاصله شما تا کنکور هم بستگی دارد، به طور مثال در سه ماه قبل از کنکور بهتر است با تمرکز بالا و ساعت مطالعه بیشتری درس بخوانید.
مطالعه بر اساس بودجه بندی کنکور
وقتی از همه مباحث به یک اندازه سوال طرح نمی‌شود، برخی از مباحث چالشی‌تر هستند و سوالات سختی از آن‌ها در کنکور می‌آید، طبیعی است که نباید برای همه مباحث به یک اندازه زمان بگذارید. بودجه‌بندی سوالات و مباحث کنکور را بررسی کنید و بر اساس اینکه در کدام‌یک قوی یا ضعیف هستید و چقدر اهمیت دارند، زمان مطالعه خود را تنظیم کنید. مطالعه مطلب چگونه برای کنکور برنامه ریزی کنیم به شما در این مسیر کمک میکند.
استفاده درست از منابع کمک درسی
همه دانشآموزان بدون استثنا برای کسب رتبه برتر کنکور از کتاب‌های نکته و تست و منابع مختلف استفاده میکنند تا به تمام زوایا و ریزه‌کاری‌های مطالب آشنا شوند. اما آیا هرچه تعداد این منابع بیشتر باشد، نتیجه بهتری می‌گیرید؟ پاسخ قطعا منفی است. اینکه منبع درسی درست و مناسب خودتان را انتخاب کنید، منابعتان استاندارد، بدون غلط و به روز باشند و تسلط خوبی روی مطالب داشته باشید، خیلی مهمتر از این است که برای هر درس و مبحث چندین منبع غیر درسی انتخاب کنید.
عدم استفاده از منابع متعدد
برخی از دانشآموزان یا والدین تصور میکنند هرچه منابع و کتاب‌های دانشآموزان بیشتر باشد یا از جزوه‌های نفرات برتر کنکور استفاده کنند، احتمال اینکه رتبه برتر کنکور شوند بالاتر است در حالی که چنین چیزی صحت ندارد. تنوع و تعدد منابع کنکور هیچ کمکی به شما نخواهند کرد و اتفاقا از موانع رتبه برتر شدن است. آنچه که اهمیت دارد تسلط کامل بر منابعی است که از طرف سازمان سنجش اعلام می‌شود و مشاوران، معلمان و دانشآموزان برتر کنکور پیشنهاد میکنند. برای انتخاب منابع هم به تبلیغات توجهی نکنید و از مشاور تحصیلی مدرسه یا دبیران متبحر کمک بگیرید.
خلاصه نویسی و یادداشت برداری
یکی از نکات مهم برای کسب رتبه برتر در کنکور این است که زمان جمع‌بندی و یک ماه قبل از کنکور بتوانید نکات مهم، اشتباهات رایج، مطالب مشابه و عصاره تمام آنچه که خوانده‌اید را مرور کنید. این کار فقط به این بستگی دارد که آیا از روشهای درست یادداشت‌برداری و خلاصه نویسی مطالب استفاده کرده‌اید یا نه. هر بار قبل از آزمون‌های آزمایشی یا در هفته‌های قبل از کنکور باید از این خلاصه‌ها برای مرور سریع مطالب استفاده کنید. البته یادداشت بردای روشهای متعددی دارد که ممکن است هرکدام با توجه به نوع درس یا روش خاص یادگیری شما، مناسب‌تر باشند.
یادگیری اصول تست زنی
هرچقدر هم که مطالعه کنید و دانش بالایی داشته باشید، اگر ندانید اصول تست زدن، مدیریت زمان کنکور و تله‌های طراحی سوالات کنکور چه هستند، ممکن است نتوانید از زمان خود درست استفاده کنید. کنکور مثل امتحانات تشریحی نیست و برای هر سوال زمان محدودی دارید بنابراین باید به اصول تست زدن آشنا باشید و بارها و بارها قبل از کنکور روشهای آن را تمرین کنید. از طرفی اصول و تکنیک‌های تست زدن برای برخی از دروس نکات و روشهای متفاوتی دارد که بهتر است به آن ها واقف باشید. پیشنهاد می‌کنیم مطلب شک بین دو گزینه و افزایش سرعت تست زدن را هم بخوانید.
استراحت و تفریح به اندازه
مغز برا بازیابی مطالب، به دست آوردن انرژی و تداوم انگیزه به استراحت نیاز دارد. اگر بیش از آنچه در توان روحی و جسمی شما است به خودتان فشار بیاورید، نه تنها چیز بیشتری یاد نمی‌گیرید، بلکه بازدهی مطالبی که می‌خوانید هم به شدت کاهش پیدا میکند. حتما در برنامه‌ریزی خود تفریحات مناسب و متنوع در نظر بگیرید. تفریحاتی که بر اساس شناختی که از خودتان دارید، به افزایش تمرکز و توجه، رفع خستگی جسمی و روحی و افزایش انرژی و انگیزه شما کمک کنند.
خواب با کمیت و کیفیت مناسب هم از مهمترین عوامل در بازدهی ذهن و مغز انسان است. بین ۶ تا ۸ ساعت خواب شبانه برای اینکه طی روز به اندازه کافی تمرکز و انرژی داشته باشید ضرورت دارد. اگر به هر دلیل ریتم خوابتان دچار مشکل شده، کیفیت خواب خوبی ندارید، کابوس شبانه می‌بینید یا در به خواب رفتن مشکل دارید، بهتر است با یک متخصص مشورت کنید تا این مشکل سریعتر حل شود.
روش درست مطالعه کنکوری
مطالعه آن هم برای کنکور و یک هدف بلندمدت، یک کار ساده نیست و اصول و روشهای خاص خودش را دارد. انوع و اقسام روشهای اصولی مطالعه وجود دارند. این روش‌ها باعث افزایش تمرکز، افزایش یادگیری، تثبیت مطالب در ذهن و قابلیت بازیابی آن‌ها می‌شوند. بر اساس اینکه می‌خواهید چه درسی بخوانید (حفظی یا مفهومی) و اینکه شما به چه شکل مطالب را درک می‌کنید، در مورد انتخاب بهترین روش مطالعه برای خودتان تصمیم بگیرید. می‌توانید از کمک یک مشاور هم استفاده کنید. همانطور که گفتیم بر اساس اینکه چه رشته‌ای می‌خوانید این روش‌ها متفاوت هستند.
شرکت در آزمون آزمایشی
در هر رشته‌ای که هستید حتما بر اساس تحقیق و مشورت با مشاور مدرسه، در کنکور آزمایشی مناسبی شرکت کنید تا از وضعیت درسی خود در مقایسه با سایر داوطلبان آگاه باشید. کنکور یک آزمون فردی و حد نصابی نیست و طبیعتا باید بدانید بقیه داوطلبان چگونه عمل میکنند و نسبت به آن‌ها سنجش شوید. در انتخاب بهترین آزمون آزمایشی باید نکاتی را رعایت کنید تا در نهایت شرکت در آن به نفع شما باشد نه اینکه باعث بی انگیزگی، احساس جا ماندن و فشار زیاد شود. همراه با برنامه آزمون‌های آزمایشی پیش بروید و پس از هر آزمون حتما نکات ضعف و قوت و اشتباهاتتان در برنامه‌ریزی، پاسخدهی یا تکنیک‌های تست زنی را پیدا کنید.
کنترل استرس و اضطراب
اولین راه موثر برای بهبود اضطراب کنکور، اقدام کردن است. رعایت نکات درست درس خواندن و مشاهده نتایج خوبی که کسب می‌کنید، خود به خود از استرس شما کم میکنند. بنابراین به دنبال راهی نباشید که اول استرستان را کم کند تا بعد به فکر مطالعه بیفتید. رتبه برتر کنکور شدن مشروط بر این است که با گذشت زمان، انگیزه و اشتیاق اولیه خود را از دست ندهید و مشکلات، دلسرد شدن‌ها و خستگی‌هایی که در طول سال برایتان به وجود می‌آید را کنترل کنید. ورزش سبک، تفریح به اندازه، یوگا، مدیتیشن و صحبت با مشاور از جمله روش‌هایی هستند که برای کنترل استرس و اضطراب می‌توانید انجام دهید. البته اگر احساس کردید استرس شما بیش از اندازه است و باعث اختلال در عملکرد روزانه‌تان شده و نمی‌توانید با روش دیگری آن را کنترل کنید، حتما به روانشناس متبحر و مورد اعتماد مراجعه کنید.
همچنین توصیه می‌کنیم از پیشنهادات و روش‌هایی که در مقاله افزایش تمرکز در تست زدن گفته شده استفاده کنید.
کنترل استفاده از اینترنت و شبکه های اجتماعی
یکی از معضلات و موانع رتبه برتر شدن استفاده بیش از اندازه از شبکه‌های مجازی و گشت و گذار در اینترنت است. در این مورد بسیار قاطع باشید و تصمیم خودتان را بگیرید. اگر می‌پرسید چگونه رتبه برتر کنکور شویم یکی از پاسخ‌های این است که موانعی مانند سرگرمی‌های بیهوده و پوچ را کنار بگذارید. استفاده بیش از اندازه لزوم از شبکه‌های اجتماعی فقط زمان شما را هدر نمی‌دهد، باعث به هم خوردن روند خواب و بیداری شما خواهد شد، تمرکزتان را موقع مطالعه از بین می‌برد چون کنجکاو هستید بدانید در شبکه‌های اجتماعی چه می‌گذرد و همچنین با هجوم اطلاعات غلط، اخبار بد و انوع و اقسام تصاویر و مطالب گلچین شده افکار شما را دچار تزلزل میکند.
کمک گرفتن از مشاور
اگر می‌خواهید رتبه برتر کنکور شوید بهتر است از یک مشاور با تجربه و همراه کمک بگیرید تا:
- به شما انگیزه بدهد.
- روند تحصیلیتان را بررسی کند.
- روی وضعیت روحی شما نظارت داشته باشد و راهنمایی‌های لازم را انجام دهد.
- به مشکلات‌تان رسیدگی کند و به سوال‌های شما جواب بدهد.
برای رتبه برتر کنکور شدن باید روزی چند تست بزنیم؟
تعداد تستهای روزانه لازم برای هر داوطلب به شرایط، سطح علمی داوطلب، زمانی که در اختیار دارد وابسته است. ولی بهطور کلی بهتر است روزهایی که مدرسه میروید ۱۲۰ تا ۱۵۰ تست حل کنید. برای روزهای تعطیل این عدد به ۱۷۰ تا ۲۰۰ تست در روز میرسد. ماه‌های اول لازم نیست زمان بگیرید و بهتر است محدودیت زمانی برای حل کردن هر تست مشخص نکنید. ولی هرچه به تاریخ کنکور نزدیک‌تر می‌شوید باید به مدت زمان پاسخ دادن به تست‌ها هم اهمیت بدهید.
برای به دست آوردن رتبه برتر تجربی چه بکنیم؟
رشته‌های پزشکی، داروسازی و دندان‌پزشکی پرطرفدار هستند و قبولی در این رشته‌ها نصیب رتبه برتر‌های کنکور تجربی می‌شود. اما چه کنیم تا رتبه برتر کنکور تجربی شویم؟
- درصد زیستشناسی در کنکور باید بالا باشد پس هر روز باید زمانی برای مطالعه زیست درنظر بگیرید.
- درس ریاضی برای رشته تجربی رتبه‌آور است. برای مطالعه مباحث و حل کردن تست‌ها حسابی وقت بگذارید تا به تمام مباحث مسلط شوید.
- برنامه‌ریزی‌تان باید طوری باشد که تا قبل از عید تمام دروس را یک دور کامل و دقیق بخوانید.
- خلاصه نویسی را مخصوصا برای درس‌های مهم و حفظی مثل زیستشناسی فراموش نکنید.
- درس زمین‌شناسی را حذف نکنید. ضریب زمین‌شناسی برای بیشتر رشته‌های تجربی، یک است و خیلی‌ها بی‌خیال خواندن آن می‌شوند. ولی ما توصیه می‌کنیم حتما زمانی هم برای مطالعه زمین شناسی اختصاص دهید. از طرفی در کنکور ۱۴۰۲ به بعد همه زیرگروه‌ها ادغام می‌شوند و ضریب دروس برای تمام رشته‌ها یکسان خواهد بود.
در مطلب چگونه رتبه یک کنکور تجربی شویم هم نکات خوبی مختص این رشته گفته‌ایم که توصیه می‌کنیم مطالعه کنید.
چطور رتبه برتر ریاضی شویم؟
- ریاضی، شیمی و فیزیک برای بیشتر رشته‌های ریاضی کلیدی هستند. بنابراین مطالعه این سه درس باید جزو برنامه هر روز باشد.
- تستهای تالیفی خوب را شناسایی کنید و هر روز حتما تست بزنید.
- سعی کنید برنامه‌ها را طوری بچینید که تا عید تمام مباحث را یک دور بهطور کامل و دقیق بخوانید.
چگونه می‌توان رتبه برتر انسانی را به‌دست آورد؟
- عربی، اقتصاد، ریاضی و ادبیات فارسی جزو درس‌های مهم و تاثیرگذار کنکور انسانی هستند؛ حسابی برای خواندن‌شان وقت بگذارید.
- خلاصه نویسی و یادداشت برداری برای دروس انسانی از نان شب هم واجب‌تر هستند. شما با درس‌های حفظی و حجیمی طرف هستید که منتظر کوچک‌ترین فرصتی هستند تا از حافظه فرار کنند.
- برنامه‌ریزی داشته باشید و تمام دروس را تا عید یک دور کامل و دقیق بخوانید.
- ضریب درس‌های رشته مورد نظرتان را چک کنید و درس‌ها را باتوجه به ضریبی که دارند اولویت‌بندی کنید و بخوانید.
مطلب چگونه رتبه برتر کنکور انسانی شویم را بخوانید تا با راه و روش موفقیت در کنکور این رشته به طور کامل آشنا شوید.
آیا در مدت زمان کم می توان رتبه برتر کنکور شد؟
هیچ کاری نشد ندارد و بوده‌اند کسانی که با ۳ ماه درس خواندن هم مثلا رتبه زیر هزار کسب کرده‌اند ولی واقعا کار راحت و ساده‌ای نیست و تلاش زیاد و مضاعفی می‌خواهد. برای اینکه بتوانید در کوتاه مدت به رتبه برتر کنکور تبدیل شوید باید به این نکته‌ها توجه کنید:
- برنامه دقیق و منسجمی داشته باشید.
- وقت خیلی زیادی برای درس خواندن بگذارید.
- باتوجه به ضریب هر درس برایش وقت بگذارید.
- دنبال یادگیری مطالب جدید نباشید.
- ناامیدی و بی‌هدفی را کنار بگذارید چون الان اصلا وقت فکر کردن به این چیزها نیست.
- تستهای کنکورهای سال‌های قبل را حل کنید و از خیر تستهای تالیفی بگذرید.
سخن پایانی
راه های رتبه برتر کنکور شدن از رعایت یک سری نکات کلی و جزییات می‌گذرد که سعی کردیم در این مقاله به آن‌ها بپردازیم. فراموش نکنید که شما با تعداد زیادی از داوطلبان در حال رقابت هستید که هریک به دنبال کشف بهترین راه‌های رسیدن به هدف کسب رتبه برتر هستند. در این مطلب ۱۵ نکته را مطرح کردیم که با کمک آن‌ها، به مطالعه و برنامه درسی خودتان شکل و ترتیبی بدهید تا در نهایت منجر به موفقیت شما در این آزمون بزرگ شود.
سوالات متداول
- چگونه در کنکور رتبه برتر شویم؟
اصول و روشهای مختلفی برای رتبه برتر شدن وجود دارند که از آن جمله میتوانیم به روش درست مطالعه، خلاصهبرداری، تست زنی و خواب مناسب اشاره کنیم. این موارد را همراه با دیگر نکات کسب رتبه برتر کنکور در این مطلب توضیح دادیم. - آیا استفاده از منابع متعدد به کسب رتبه برتر کمک میکند؟
خیر، تعدد یا تنوع منابع کنکور تضمینکننده موفقیت شما نیست و ممکن است بیشتر باعث سردرگمی شود. بابراین کافی است منابع اعلامی سازمان سنجش، منابعی که دبیران و مشاوران پیشنهاد میکنند را متناسب با هدف و وضعیت تحصیلی خودتان انتخاب کنید. - برای اینکه رتبه برتر کنکور شویم باید چند ساعت در روز درس بخوانیم؟
ساعت مطالعه برای کسب رتبه برتر نباید از حدی کمتر باشد چون عملا به مطالعه و تمرین و تست زدن نمیرسید. برای بیشتر دانشآموزان سال دوازدهم که میخواهند رتبه برتر کنکور شوند، ساعت بهینه مطالعه در روزهای تعطیل ۵ تا ۷ ساعت و در روزهای تعطیل ۷ تا ۱۰ ساعت است. این ساعت میتواند در تابستان قبل از کنکور یا سه ماه قبل از کنکور بیشتر شود به شرط اینکه تمرکز و انرژی کافی هم داشته باشید. - برای رتبه برتر کنکور شدن باید روزی چند تست بزنیم؟
تعداد تستهای روزانه لازم برای هر داوطلب به شرایط، سطح علمی داوطلب، زمانی که در اختیار دارد وابسته است. ولی بهطور کلی بهتر است روزهایی که مدرسه میروید ۱۲۰ تا ۱۵۰ تست حل کنید. برای روزهای تعطیل این عدد به ۱۷۰ تا ۲۰۰ تست در روز میرسد.
