فوتبالیست شدن رویای بسیاری از کودکان و نوجوانان و بازیکنان مطرح فوتبال، قهرمان داستان‌هایشان هستند. اما دغدغه اکثر والدین ادامه تحصیل فرزندانشان است و به نظر می‌رسد این موضوع در کنار ادامه فوتبال اهمیت بالایی برای خانواده‌ها دارد. اما آیا تحصیلات برای فوتبالیست شدن لازم است؟ نوجوانی که به دنبال فوتبال حرفهای می‌رود، باید در چه رشته‌ای تحصیل کند؟ در این مقاله قصد داریم با مثال‌های از برترین فوتبالیست‌های ایران و دنیا، بررسی کنیم که کدام رشته‌ها می‌توانند در کنار پرداختن به مهارت‌های ورزشی فوتبال، برای علاقه‌مندان مفید باشند. یک فوتبالیست باید چه ویژگی‌های شخصیتی، جسمی و چه مهارت‌هایی را تقویت کند؟ آینده شغلی و بازار کار فوتبال چگونه است و در چه زمینه‌هایی می‌تان فعالیت کرد؟ در پایان این مطلب نسبت به مسیر فوتبالیست شدن دید وسیع‌تری پیدا می‌کنید.
معرفی شغل فوتبالیست
بازیکن فوتبال یا فوتبالیست ورزشکاری است که به صورت حرفهای فوتبال بازی می‌کند و در ازای آن حقوق دریافت می‌کند. در آغاز، بسیاری از افراد برای سرگرمی شروع به انجام این ورزش میکنند. اگر استعداد داشته باشند، میتواند از این طریق امرار معاش کنند. شغل فوتبالیست مانند شغل‌های رایج دیگر نیست و اغلب درآمد آن بیشتر است، اما فشار روی بازیکن‌ها و خواسته‌ها از آنان از سوی هواداران نیز بسیار بیشتر است.
به همین دلیل است که زندگی بازیکنان فوتبال مانند مردم عادی نیست. روزمره آنها، تعطیلات و برنامه‌هایشان متفاوت است. به بیان بهتر، بازیکنان فوتبال وظایف مختلفی در خارج از زمین بازی دارند، مانند شرکت در جلسات تمرینی منظم، به خاطر سپردن الگوهای حمله/دفاع پیچیده و حفظ خود در اوج فرم فیزیکی و ذهنی برای اینکه بتوانند عملکردی عالی در زمین ارائه دهند.
اگر فکر می‌کنید ورزش وقت تلف کردن است و فایده‌ای ندارد، بد نیست درباره تاثیر ورزش بر قدرت یادگیری بیشتر مطالعه کنید.
رشته های مناسب برای یک فوتبالیست
با نگاهی به سوابق تحصیلی بازیکنان حرفهای می‌توانیم به راحتی بفهمیم که برای فوتبالیست شدن باید در چه رشته ای درس بخوانیم. اغلب بازیکنان فوتبال یا تحصیلات دانشگاهی ندارند یا تحصیلات دانشگاهی آنها مرتبط با فوتبال نیست. البته این به این معنی نیست که یک فوتبالیست ادامه تحصیل ندهد و به انتخاب رشته دقت نکند. برعکس، تجربه نشان داده که تحصیلات دانشگاهی در مسیر موفقیت یک ورزشکار بسیار مؤثر است. رشته‌های تخصصی مختلفی، با شغل فوتبالیست‌ها و به طور کلی، ورزش ارتباط مستقیم دارند و کمک بزرگی برای آنها، چه در زمان بازی و چه در کنار ورزش هستند. علاوه بر این، در سال‌های اخیر رشته‌های خاص و البته بسیار مرتبط با رشته فوتبال نیز ارائه شده‌اند.
- یک فوتبالیست میتواند در رشته تربیت بدنی تحصیل کند و گرایشهای مختلف آن را ادامه دهد.
- رشته تغذیه از رشتههایی است که با تحصیل در آن دانش خود را در زمینه تغذیه بالا می‌برید. تغذیه یکی از موارد مهم زندگی حرفهای ورزشکاران است.
- رشته روانشناسی ارتباط ظریفی با ورزش دارد. ثبات روانی و داشتن انگیزه و غلبه بر مشکلات روحی محتمل در مسیر حرفهای از مواردی است که به ورزشکاران خصوصا آن دسته که قصد مربی‌گری دارند، کمک خواهد کرد.
- مربی‌گری پايه فوتبال از رشته‌های کاربردی دانشگاهی است که فوتبالیست‌ها می‌توانند در آن تحصیل کنند.
- مربی‌گری ورزشی نیز هرچند عمومی‌تر از مربی‌گری پایه فوتبال است، اما برای آینده کاری فوتبالیست‌ها بسیار مفید خواهد بود.
- شاخه‌های مدیریت نیز برای بازیکنانی که روحیه رهبری و مدیریتی دارند بسیار مناسب است. اگر فوتبالیستی قصد راه‌اندازی کسب و کار ورزشی یا مدیریت تیم و باشگاه‌های ورزشی را داشته باشد، تحصیل در این دوره‌ها به او کمک خواهد کرد. درباره رشته مدیریت و گرایش های آن بیشتر بخوانید.
مدارک تحصیلی فوتبالیست ها
اینکه فوتبالیست‌ها دارای چه مدارک تحصیلی هستند، پاسخ مشخصی ندارد، چرا که تعداد بسیار زیادی بازیکن فوتبال تحصیلات دانشگاهی ندارند و برخی دیگر نیز تحصیلات دانشگاهی متنوعی دارند. برای مثال به موارد زیر توجه کنید:
- وینسنت کمپانی دارای مدرک کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی است. او در سال ۲۰۱۷ از مدرسه بازرگانی آلیانس منچستر فارغ‌التحصیل شد و علاقه شدیدی به دنیای فوتبال خارج از زمین دارد. اسطوره فوتبال برزیل، سوکراتس، دکترای پزشکی خود را در طول دوران بازیگری به پایان رساند و پس از بازنشستگی در سال ۱۹۸۹ به طبابت پرداخت.
- خوان ماتا در دوران حضورش در والنسیا و چلسی دو مدرک از دانشگاه مادرید کامیلو خوزه سلا گرفت؛ یکی در بازاریابی و دیگری در رشته علوم ورزشی. او به روانشناسی نیز علاقه دارد.
- کیه لینی، یکی از بهترین مدافعان جهان، مدرک لیسانس را در رشته اقتصاد و بازرگانی در دانشگاه تورین در جولای ۲۰۱۰ به پایان رساند و بعداً در ژوئیه ۲۰۱۷ مدرک کارشناسی ارشد خود را در همان رشته دریافت کرد.
- آندرس اینیستا، بهترین بازیکن سابق یوفا در سال ۲۰۱۲ و دارنده چندین جایزه برتر فوتبال نیز یک محقق برجسته است. او دارای مدرک زیست‌شناسی و همچنین علوم ورزشی است.
- روملو لوکاکو یک زبان‌شناس است و به پنج زبان از جمله انگلیسی، اسپانیایی، هلندی، فرانسوی و پرتغالی صحبت می‌کند. گفته می‌شود که لوکاکو آلمانی و سواحیلی را می‌داند و همچنین دارای مدرک گردشگری و روابط عمومی است.
- در بین بازیکنان ایرانی نیز فوتبالیست‌های زیادی هستند که تحصیلات دانشگاهی دارند. معروف‌ترین آنها علی دایی است که در رشته مهندسی مواد دانشگاه صنعتی شریف تحصیل کرده است و کارشناسی ارشد تربیت بدنی نیز دارد.
- از فوتبالیست‌های جوان ایرانی نیز می‌توان به وحید امیری اشاره کرد که کارشناسی حقوق و کارشناسی ارشد مدیریت ورزشی دارد.
بازار کار و آینده شغلی فوتبالیست ها
امروزه فوتبال فقط یک رشته ورزشی ساده نیست، بلکه به عنوان یک صنعت به آن نگاه ویژه‌ای می‌شود و گردش مالی بسیاری در آن وجود دارد. به همین ترتیب، فوتبال دیگر تنها یک ورزش برای فوتبالیست نیست و امروزه به عنوان شغل فوتبالیست شناخته می‌شود که مانند همه شغل‌های دیگر بازار کار و درآمد مربوط به خودش را دارد. بسیار شنیده‌ایم که برخی بازیکنان فوتبال درآمد بسیار زیادی دارند، اما این همه ماجرا نیست و باید به این نکته دقت کرد که تعیین میانگین دستمزد سالانه برای بازیکنان فوتبال دشوار است، زیرا نرخ دستمزد آنها بسته به مهارتشان و تیمی که آنها را جذب کرده، بسیار متفاوت است.
به عنوان مثال، تیم‌های آماتور رده پایین به سختی می‌توانند بیش از میانگین حقوق دریافتی افراد شاغل جامعه به بازیکنان خود پرداخت کنند، در حالی که برخی از بازیکنان حرفهای و مشهور سالانه میلیاردها تومان درآمد دارند. برای دستیابی به این نرخ‌های بالای دستمزد، تمرین و ممارست طولانی و سخت نیاز است.
با توجه به طرفداران بسیار زیاد فوتبال و تبدیل شدن آن به صنعت، بازار کاری فوتبال برای بازیکنانی که حرفهای هستند، مناسب است. آنها با تلاش و رعایت اصول حرفهای می‌توانند در لیگ‌ها و تیم‌های متمول‌تر و معرف‌تر بازی کنند و علاوه بر دریافت حقوق بالا از کارهای دیگری مانند تبلیغات نیز درآمد بالایی داشته باشند.
آینده شغلی فوتبالیست شدن
آینده شغلی فوتبالیست‌ها نیز میتواند مناسب باشد اگر مسیر خود را پیدا و به درستی آن را طی کنند. آنها می‌توانند با افزایش دانش خود، پس از دوران بازی وارد دنیای مربی‌گری شوند و از این راه کسب درآمد کنند. همچنین می‌توانند در زمینه آموزش فوتبال در آکادمی‌های فوتبال پایه مشغول به فعالیت شوند. مدیریت تیم‌ها و باشگاه‌های ورزشی از دیگر کارهایی است که فوتبالیست‌ها می‌توانند پس از دوران بازی خود انجام دهند. برخی از آنان نیز به عنوان مفسّر فوتبال با شبکه‌های تلویزیونی همکاری میکنند. درباره مشاغل سایر رشته‌ها نیز پیش از این مطلب مفصلی با عنوان معرفی بازار کار رشته های دانشگاهی نوشته‌ایم که مطالعه آن را هم به شما توصیه می‌کنیم.
شخصیت های مناسب فوتبالیست شدن
یک پرسش متداول در جامعه فوتبال این است که چه چیزی یک فوتبالیست بزرگ را می‌سازد؟ پله چه داشت؟ مارادونا چه داشت؟ چگونه می‌توان شبیه کریستیانو رونالدو یا لیونل مسی شد؟ واقعیت این است که هیچ فرمول جادویی‌ای وجود ندارد، اما ویژگی‌های کلیدی وجود دارد که هر فوتبالیستی باید از آن برخوردار باشد. در ادامه، این ویژگی‌ها را بیان می‌کنیم.
تطبیق پذیری
یکی از ویژگی‌های شخصیتی مهمی که برای فوتبالیست شدن لازم است، سازگاری است. فوتبال سرعت بالایی دارد و شرایط در طول یک بازی دائماً در حال تغییر است. بازیکنان برتر می‌توانند به سرعت با بازی همیشه در حال تغییر سازگار شوند.
اهل رقابت بودن
بازیکنان نخبه فوتبال اهل رقابت هستند. آنها چه به عنوان یک تیم و چه در نبردهای انفرادی در زمین می‌خواهند پیروز شوند. بازیکنان رقابت‌پذیر حاضرند تمام تلاش خود را برای تیم خود انجام دهند و هر کاری که لازم است برای موفقیت انجام دهند. اما رقابتی بودن فقط به معنای برنده شدن نیست و به عنوان یک عامل انگیزشی برای بهبود مداوم لازم است.
سخت کوشی
جمله‌ای هست که می‌گوید «وقتی استعداد کار نمی‌کند، تلاش زیاد استعداد را شکست می‌دهد». این جمله قطعاً برای بازیکنان فوتبال صدق می‌کند. استعداد غالباً بازیکنان جوان را جلوتر می‌آورد، اما سخت‌کوشی کم باعث می‌شود نتوانند به‌خوبی پیش روند. حتی بهترین بازیکنان باید به طور مداوم برای بهبود مهارت‌ها و درک تاکتیکی خود از بازی سخت کار کنند.
اعتماد به نفس
توانایی ذهنی زیربنای همه عملکرد فیزیکی است. ورزشکاران برای موفقیت باید به توانایی‌های خود ایمان داشته باشند. بازیکنان در طول دوران فوتبال خود با انتقادات، اشتباهات و موقعیت‌های دشوار دیگر مواجه می‌شوند. اعتماد به نفس به آنها کمک می‌کند تا از این مشکلات عبور کنند و به عنوان یک بازیکن رشد کنند.
درباره تاثیر ورزش بر اعتماد به نفس کودکان نیز مطالعه کنید.
سرسختی ذهنی
فوتبال از نظر روحی و جسمی خسته‌کننده است. بازیکنان باید از نظر ذهنی سرسخت باشند تا بتوانند بر سختی‌هایی که در بازی‌ها، تمرینات و خارج از زمین با آن مواجه می‌شوند غلبه کنند. بازیکنانی که از نظر ذهنی سرسخت هستند می‌توانند بازی‌های دشوار یا چالش‌های شخصی را برای عملکرد و پیشرفت پشت سر بگذارند.
انضباط
بازیکنان فوتبال باید نظم داشته باشند. نظم و انضباط برای رعایت برنامه تمرینی و برنامه غذایی مناسب ضروری است. ورزشکاران بزرگ برای ثبات و رسیدن به اهداف خود به نظم و انضباط متکی هستند.
انعطاف پذیری
بازیکنان فوتبال باید بتوانند بر چالش‌ها غلبه کنند. باخت‌ها، اشتباهات و حتی آسیب‌ها فرصت‌های رشد هستند. آنها به جای اینکه اجازه دهند موانع زمینشان بزنند، باید بتوانند از آنها برای قوی‌تر شدن استفاده کنند.
تمایل به یادگیری
در ابتدا، فوتبال ممکن است بسیار ساده به نظر برسد، اما با ارتقا به سطوح بالاتر فوتبال، پیچیدگی‌های بازی آشکار می‌شود. بازیکنان بزرگ یادگیرندگان خوبی هستند. آنها مشتاق ادامه پیشرفت هستند. بازیکنان فوتبال باید مایل به یادگیری در مورد بازی و استراتژی‌های مختلف تاکتیکی و فنی باشند.
داشتن روحیه همکاری
علاوه بر نقاط قوت فردی و ویژگی‌های شخصیتی، بهترین بازیکنان بهترین هم‌تیمی‌ها هستند. کار تیمی و همکاری صرفاً «دوست داشتن» بازیکنان دیگر نیست. همکاری شامل تشویق دیگران، شنیدن حرفهای آنها، برقراری ارتباط مؤثر و کار با دیگران برای دنبال کردن یک هدف مشترک است. تکنیک‌های مختلفی برای آموزش کار تیمی به دانش‌آموزان وجود دارد که در مطلب روش های آموزش کار گروهی در مدرسه، به آنها پرداخته‌ایم.
مهارت و دانش مورد نیاز برای فوتبالیست شدن
کار یک فوتبالیست محدود به زمین فوتبال نیست. برای فوتبالیست شدن باید مهارت‌ها و توانمندی‌های خاصی را به صورت مداوم، پیوسته و دائمی فرا بگیرید و انجام دهید. برای تبدیل شدن به یک فوتبالیست موفق معمولاً باید از سنین پایین به این ورزش علاقه داشت و با استعدادی که وجود دارد، توجه یک مربی حرفهای را به خود جلب کرد. در دنیای فوتبال، برای بازیکنان ورود مستقیم به تیم‌های رده بالا موضوعی معمول و ساده نیست. بازیکنان معمولاً باید از تیم‌های رده پایین و در سنین پایین کار خود را شروع کنند تا به تدریج تجربه و شهرت به دست آورند و به یک فوتبالیست با درآمد بالا در تیم‌های سطح بالا تبدیل شوند. طبیعتاً، هرکسی که می‌خواهد مورد توجه مربی قرار بگیرد، نه تنها باید در بازی مهارت داشته باشد، بلکه باید مهارت‌های بدنی خوبی نیز داشته باشد و حتی قبل از ورود به تیم در وضعیت بدنی مناسبی باشد.
تسلط بر تکنیک های بازی
یک فوتبالیست باید دائماً بر تمام جنبه‌های بازی در زمین فوتبال تسلط داشته باشد. زندگی او مبتنی بر تمرین مداوم برای ارتقای هرچه بیشتر ویژگی‌های ضروری مانند دریبل زدن، پاس دادن، شوت زدن و تقویت پای دوم، است . بخش بزرگی از زندگی روزمره فوتبالیست شامل تمرین این مهارت‌ها، چه در زمین تمرین و چه از طریق مشاهده فیلم‌های آموزشی است.
آمادگی جسمانی بالا
یک فوتبالیست موظف است از آمادگی جسمانی خوبی برخوردار باشد. ورزش قهرمانی سخت است و مراقبت در حد کوچکترین جزئیات انجام می‌شود. سرعت و استقامت دو جنبه‌ای است که بازیکنان در جلسات تمرینی خود آنها را در نظر می‌گیرند.
هماهنگی و تعادل بدنی
علاوه بر این، فوتبالیست باید برای هماهنگی و تعادل آماده باشد. در میدان مسابقه آنها با هم برخورد میکنند، می‌ایستند، می‌چرخند و شتاب می‌گیرند. داشتن فرم بدنی مناسب و آمادگی جسمانی دائمی، برای انجام این اعمال بدون آسیب‌دیدگی، ضروری است. آنها از بدن خود مراقبت زیادی میکنند، زیرا بازیکن مستعد آسیب‌دیدگی ارزش زیادی را برای باشگاه از دست می‌دهد.
استراحت بهینه
استراحت برای فوتبالیست ضروری است. برای مثال، توصیه می‌شود یک فوتبالیست حرفهای بین ۸ تا ۱۰ ساعت در روز بخوابید، زیرا جلسات تمرینی او سخت است.
تغذیه مناسب
یکی دیگر از جنبه‌های مهمی که فوتبالیست باید با آن آشنا باشد، تغذیه است. هیدراتاسیون (رساندن آب به بدن) و تغذیه برای اینکه بسیار مهم هستند. فوتبالیست باید با آب و نوشیدنی‌های ایزوتونیک بدنش را هیدراته شود و نوشیدنی‌های مضر را تا حد امکان کاهش دهد. رژیم غذایی او باید متنوع، متعادل و پاسخگوی نیازهایش باشد. پروتئین بالا و چربی سالم باید جایگزین قندهای ساده شوند و مصرف کربوهیدرات‌ها باید متعادل باشند. پیشنهاد می‌کنیم برای پایه‌ریزی عادت‌های سالم غذایی، سری به مطالب اهمیت تغذیه برای کودکان و نوجوانان و تشویق کودکان به خوردن سبزیجات و میوه ها بزنید.
آشنایی با روانشناسی و خودشناسی
دانش در زمینه روانشناسی یکی دیگر از مهارت‌هایی است که فوتبالیست باید با آن آشنا باشد. بازیکنان فوتبال تحت استرس زیادی هستند. هواداران احساس میکنند که تیم آنها یکی از مهمترین چیزها در زندگی‌شان است، بنابراین یک گل یا یک اشتباه می تواند بازیکن را به یک قهرمان محبوب یا یک بازیکن منفور تبدیل کند. وقتی فوتبالیست چنین تغییرات شدیدی را ممکن است تجربه کند، باید راه‌هایی برای داشتن ثبات روحی پیدا کند. به همین دلیل است که بسیاری از فوتبالیست‌ها با روانشناسان ورزشی کار میکنند تا احساسات مثبت و منفی خود را کنترل کنند.
سخن پایانی
فوتبالیست شدن رویای بسیاری از دانش‌آموزان است که اگر توانمندی‌های روحی و جسمی مناسب آن را داشته باشند، رویایی دست‌یافتنی و موفقیت‌آمیز خواهد بود. برای کار در حوزه فوتبال، لازم نیست حتما تحصیلات دانشگاهی داشته باشید. اما رشته‌های متعددی وجود دارند که دانش یک فوتبالیست را ارتقا می‌دهند و در مربی‌گری، مدیریت، رهبری یا حتی پیشرفت در فوتبال به آنها کمک میکنند. تربیت بدنی، روانشناسی، تغذیه، شاخه‌های مختلف مدیریت مانند مدیریت ورزشی و روانشناسی از جمله رشته‌های دانشگاهی مناسب در کنار فوتبالیست شدن هستند. برای اینکه بدانید با چه شرایطی باید وارد رشته‌های مختلف شوید، سری به مطلب انتخاب رشته نهم بزنید.
سوالات متداول
- برای فوتبالیست شدن باید تحصیلات دانشگاهی داشت؟
برای فوتبالیست شدن، تحصیلات دانشگاهی هیچ ضرورتی ندارد. اما قطعا تحصیل در رشتههایی که به افزایش کارکرد یک ورزشکار کمک میکنند، برای موفقیت بیشتر یک فوتبالیست مفید هستند. - چه رشته های مناسب فوتبالیست شدن هستند؟
اگر کسی در کنار ورزش فوتبال به ادامه تحصیل علاقه داشته باشد، میتواند در گرایشهای مختلف تربیت بدنی، علوم تغذیه و شاخههایم مدیریت تحصیل کند. - چه شخصیت هایی مناسب فوتبالیست شدن هستند؟
برای یک فوتبالیست حرفهای، انعطافپذیری، مهارت مذاکره، انجام کار تیمی، روحیه و اعتماد به نفس بالا، تمایل به یادگیری، سرسختی، هدفمند بودن و تلاس و کوشش بالا داشتن اهمیت حیاتی دارد. لازم است این توانمندیها را در خودتان ببینید یا دست کم استعداد و انگیزه لازم برای پرورش و تقویت آنها را داشته باشید.
