میکل‌آنژ می‌گوید: «حقیقت اصلی هنر، نشان دادن سایه‌ای از کمال الهی است». اما امروزه کسب درآمد و تامین زندگی به یکی از اصلی‌ترین دغدغه‌های هر دانش‌آموز و خانواده‌ای تبدیل شده است که به رشته‌هایی به جز مهندسی و پزشکی علاقه دارد. اگر دوست دارید هم طریق هنرمندی را طی کنید هم اوضاع مالی‌تان در آینده خوب باشد؛ با ما باشید که می‌خواهیم بازار کار رشته هنر در ایران و جهان را بررسی کنیم. همچنین تعدادی از رشته های هنر که بازار کار خوبی دارند را در همین مطلب به شما معرفی کرده‌ایم.
معرفی رشته هنر
هنر یکی از شاخه‌های فنی حرفه ای و کار دانش محسوب می‌شود که در هریک از این دو، زیرشاخه‌های متعددی دارد. تعداد واحدهای عملی و کارگاهی در فنی حرفه‌ای و کار دانش کمی تفاوت دارند و در فنی حرفه‌ای حجم دروس تئوری و عملی تقریبا به یک اندازه است اما در شاخه کار دانش خیلی از دروس رشته هنر عملی و پودمانی هستند. همچنین شرایط نمرات دروس و معدل برای ورود به هریک تفاوت دارند.
می‌توانید بر حسب علایق، استعدادها، اهداف، معدل و نمرات خود و همچنین نظر مشاور و والدین، سال نهم یکی از زیرشاخه‌های رشته هنر را انتخاب کنید. کنکور هنر تا کنکور ۱۴۰۱ دارای ۵ زیرگروه بود که هریک شامل یک سری رشته‌ها و ضرایب درسی متفاوتی بودند. اما از سال ۱۴۰۲ به بعد این زیرگروه‌ها با یکدیگر ادغام شدند.
رشته هنر چه شغل هایی دارد
اینده شغلی رشته هنر بستگی زیادی به میزان خلاقیت، استعداد، پشتکار و اهداف شما دارد. هر رشتهای که انتخاب کنید دنیای وسیعی از مسیرها پیش روی شما قرار دارند. انجام کارهای هنری و تولید اثر در هر رشته ی هنر که هستید، تا تدریس در مدارس، آموزشگاه‌ها، تدریس خصوصی، تدریس در دانشگاه، برگزاری نمایشگاه، نقد و داوری کارهای هنری از شغل های رشته هنر محسوب می‌شوند. همچنین به عنوان یک هنرمند می‌توانید در بسیاری از مراکز دولتی و خصوصی که با تولید، بررسی و انتشار آثار هنری سر و کار دارند مشغول شوید، که برخی از آنها عبارتند از موارد زیر:
- صدا و سیما
- مطبوعات
- فرهنگسراها
- شهرداری
- موزه‌ها
- وزارت ارشاد
یک مقاله دیگر هم در زمینه مشاغل نوشته‌ایم که می‌توانید درباره رشته هایی که بازار کار دارند و مشاغل مختلف رشته هنر مطالعه بیشتری داشته باشید.
پر متقاضی ترین رشته های هنر
تقریباً در تمام زیرگروه‌های تحصیلی، بعضی از رشته‌ها بین دانش‌آموزان طرفداران بیشتری دارند. از پرطرفردارترین رشته های هنر نیز میتوان به رشتههای زیر اشاره کرد:
- نقاشی
- گرافیک
- سینما
- طراحی صنعتی
- عکاسی
- طراحی لباس
صرف‌نظر از جذابیت ذاتی این رشته‌ها، جایگاه شغلی که دارند آنها را به پردرآمدترین رشته های هنر تبدیل کرده است.ً تمام این رشته‌ها جایگاه شغلی نسبتا خوبی دارند؛ به شرطی که درآن‌ها استاد شوید و بتوانید به اعتبار هنری کافی دست پیدا کنید، می‌توانید به درآمد مناسبی برسید.
رشته های پردرآمد هنر و بازار کار آن ها
بهترین رشته هنر از نظر خیلی از دانش‌آموزان مساوی با رشتهای پردرآمد است. برای برخی دیگر شهرت اهمیت بالاتری دارد. بنابراین آنچه در کسب درآمد رشته هنر مهم است، انتخاب یک رشته خاص نیست، بلکه اهداف و رویاهای شما، تلاشی که برای موفق شدن دارید، استعداد ذاتی و مهارت‌هایی که کسب می‌کنید نقش مهمتری در زمینه درآمد خواهند داشت. برای آشنایی بیشتر شما در ادامه کمی درباره رشته‌هایی که طرفداران و مخاطبان بیشتری دارند را معرفی کرده‌ایم.
بازار کار رشته هنر نقاشی
نقاشی یکی از رشتههای نسبتا سخت هنر است. آزمون ورودی برای این رشته به شکل دو مرحله‌ای برگزار می‌شود و دانش‌آموزان بعد از قبولی درآزمون سراسری باید در مصاحبه هم شرکت کنند. افرادی که وارد دانشگاه می‌شوند هم با درس‌‌ها و کارگاه‌هایی مثل عکاسی پایه، هندسه مناظر، کارگاه چاپ دستی، کارگاه حجم‌‌سازی، تاریخ هنر سر و کار دارند.
بازار کار در ایران با نقاش‌های تازه‌کار چندان خوب تا نمی‌کند و معمولاً بیشتر نقاش‌ها در کنار کشیدن تابلو به سراغ آموزش در موسسه‌های آزاد هم می‌روند. نقاشی شغلی است که فقط به روی بااستعدادها لبخند می‌زند. دانشجویان رشته نقاشی می‌توانند نقاشی‌هایشان را در گالری‌های مختلف به نمایش گذاشته و از فروش آنها کسب درآمد کنند. در مؤسسات مختلف به آموزش نقاشی بپردازند.
در صورت ادامه تحصیل در رشته نقاشی امکان کار به‌عنوان مدیر هنری یا بخش بایگانی موزه‌های هنری هم فراهم است. یک نقاش در هیچ کجای دنیا درآمد ثابتی ندارد اما بعد از چند سال و کسب تجربه، می‌تواند به عنوان یک نقاش و استاد حرفه‌ای به درآمد مناسبی برسد.
رشته گرافیک
این روزها اگر در شهر سر بچرخانید، احتمالاً چشمتان به تابلوهای شهری و لوگوی شرکت‌های مختلف می‌خورد. طراحی تمام این تابلوها و آرم شرکت‌ها به عهده یک گرافیست کاربلد است. اگر نویسنده‌ها نهایت تلاششان را می‌کنند تا با کلمه‌ها مفاهیم را انتقال بدهند، گرافیستها معانی پیچیده را سوار بر تصاویر می‌کنند و با یک طرح جذاب یک ماجرای پیچیده را به ساده‌ترین شکل ممکن در اختیار ذهن مخاطب می‌گذارند.
در واقع رشته گرافیک ترکیبی از هنرهای تجسمی، نقاشی، طراحی، رنگ‌شناسی و هنر ساختن و خلق یک اثر هنری بر روی کاغذ یا صفحات بزرگ است. پس برای موفقیت در آن باید حسابی خلاق باشید. گرافیک شاخه‌های مختلفی دارد:
- گرافیک بصری یا Visual communication که شامل طراحی لوگو، طراحی جلد، طراحی پوستر و طراحی وب است
- تصویرسازی یا Illustration که حوزه‌هایی مثل تصویرسازی برای نشریات، کتاب‌های کودک، کتاب‌های علمی و آموزشی و انواع نقشه‌ها را پوشش می‌دهد
- گرافیک محیطی که به معنای طراحی گرافیکی یک محیط با ایجاد نقشه و مشخص کردن بخشهای مختلف آن با رنگ‌های متفاوت است. این نوع طراحی به افراد دیگر در استفاده از نقشه‌های مختلف و فضاسازی بهتر کمک می‌کند
به دلیل رونق بازار طراحی برای کسب و کارهای آنلاین، بازار کار رشته هنرهای دیجیتال و گرافیک در ایران خوب است. فارغالتحصیلان این رشته می‌توانند در سازمان‌های مختلف تا کسب و کارهای اینترنتی فعالیت ثابت داشته باشند. همچنین امکان فعالیت به صورت پروژهای هم در زمینه گرافیک وجود دارد و اگر بتوانید سرعت و خلاقیت را با هم ترکیب کنید، می‌توانید چند پروژه را باهم به سرانجام برسانید و به درآمد خوبی برسید.
رشته سینما
سینما یا هنر هفتم، از همان اولین روزهایی که برادران لومیر پیچ‌هایش را ردیف و سفت کردند؛ رشته پرطرفداری بوده است. اگر شما هم یکی از این طرفداران پر و پاقرص هستید، خوب است بدانید که رشته سینما دارای چهار گرایش کارگردانی، فیلمنامه‌نویسی، تدوین و تصویربرداری است. تقریبا تمام گرایش‌های رشته سینما دارای واحدهای عملی هستند و یک هنرجوی سینما باید تسلط نسبتاً خوبی روی موضوعات روز، فرهنگ جامعه، تاریخ سینمای ایران و جهان داشته باشد. البته بیشتر این مباحث به شکل کامل در دانشگاه تدریس می‌شود. اما برای موفقیت بهتر است محدود به دروس تئوری و دانشگاه نباشید و از همان اول راه خودتان شروع به کسب تجربه و افزایش اطلاعاتتان کنید.
فارغالتحصیلان این رشته‌ها می‌توانند در صدا و سیما یا به شکل مستقل کارشان را شروع کنند. اما با توجه به بودجه‌ی محدود سینمای ایران بازار کار چندان مطلوبی در انتظار فارغالتحصیلان این رشته نیست و فقط با استعدادترها می‌توانند جای خودشان را در این بازار پیدا کنند.
رشته طراحی صنعتی
یک اسباب‌بازی بادوام و دوستدار محیط‌زیست باید چه سر و شکلی داشته باشد؟ این سوالی است که یک طراح صنعتی در حوزه ساخت اسباب‌بازی از خودش می‌پرسد و بعد از کلی تحقیق و پیدا کردن جواب و پس از بررسی بخشهای مختلف، طرح نهایی را می‌کشد و آن را تحویل کارگزار می‌دهد. رشته طراحی صنعتی درواقع هنر به‌کارگیری طراحی در صنعت است. این رشته پنج گرایش مختلف دارد:
- طراحی محصول: شامل طراحی لوازم‌خانگی، لوازم صوتی و تصویری، طراحی اسباب‌بازی، نوشت‌افزار و لوازم اداری است
- طراحی دکوراسیون: فارغ‌التحصیلانش به طراحی دکوراسیون اداره‌ها، خانه‌ها مشغول می‌شوند
- طراحی فضاهای شهری: با نگاهی ویژه به طراحی مبلمان شهری، فضاهای شهری مثل پارک‌‌ها، ایستگاه‌های اتوبوس و تاکسی، نمایشگاه‌ها، مرکزهای خرید می‌پردازند
- طراحی خودرو: در طراحی نمای داخلی خودرو و بدنه استفاده می‌شود
- طراحی اصلاحی: به اصلاح فرم یک وسیله یا محیط به منظور بهتر شدن عملکردش می‌پردازد
خب با توجه به توضیحات بالا می‌بینید که ابتکار، خلاقیت و توجه به ساختارهای یک وسیله یا یک سیستم از خصوصیات بارز یک طراح صنعتی موفق است. از طرف دیگر خوب است که طرفداران این رشته اطلاعات ریاضی خود را هم افزایش بدهند چون بخشی از حساب و کتاب بهینه‌سازی یک محصول و سود و زیانش به عهده طراح صنعتی است.
در کشور ما با توجه به کم بودن تولید‌کننده‌ها و تولید محصولات منحصربه‌فرد، بعضی از گرایش‌های طراحی صنعتی مثل طراحی صنعتی خودرو بازار کار چندانی ندارند. در مقابل طراحان دکوراسیون اوضاع بهتری دارند و فارغالتحصیلان این رشته می‌توانند در اداره‌های خصوصی طراحی و معماری مشغول به کار شوند.
رشته عکاسی
رشته عکاسی یکی دیگر از رشته های هنر با بازار کار خوب است که با توجه به رونق فضای کار آنلاین، پرطرفدار بودن صنعت مد و فشن، کسب و کارهای خانگی و استارتاپ‌ها و دقت و تمرکز بیشتر کارها بر روی به نمایش گذاشتن خدمات خود و تبلیغات، علاقه‌مندان زیادی دارد. رشته عکاسی زیرشاخه‌های متعددی دارد:
- عکاسی خبری
- عکاسی هنری
- عکاسی تبلیغاتی
- عکاسی فشن و مدلینگ
- عکاسی طبیعت
- عکاسی مستند
- عکاسی سیاسی
- عکاسی چهره و پرتره
- عکاسی ورزشی
یک عکاس باید ذوق هنری داشته و بتواند از زاویه‌های جدید به موضوعات مختلف نگاه کند و در کنار این موضوع باید بتواند شرایط مختلف را مدیریت کند و از دریچه‌ی درست به سوژه نزدیک بشود (مثلا پشت دروازه تیم بازنده برای شکار لحظه‌ها نایستد!). فارغالتحصیلان عکاسی می‌توانند در آژانس‌های تبلیغاتی، نشریات و برخی از ارگان‌های دولتی مشغول به کار شوند.
درآمد عکاسی کاملا با زیرشاخه‌ای که عکاس در آن فعالیت می‌کند، در ارتباط است. عکاس‌های تبلیغاتی به نسبت سایر رشته‌ها درآمد بیشتری دارند. بیشتر عکاس‌ها می‌توانند با برگزاری کلاس‌های عکاسی مختلف و کارگاه‌های آموزشی از آموزش هنر خود کسب درآمد کنند. میزان درآمد حاصل از این دوره‌ها ارتباط مستقیمی با سطح کار و تجربه عکاس دارد.
رشته طراحی لباس
طراحی لباس یکی از رشته های هنر با بازار کار خوب است. طراحان لباس تا دلتان بخواهد خلاقیت دارند، رنگ‌ها و جنس مواد و پارچه‌ها را مثل کف دستشان می‌شناسد و از همه مهم‌تر بلد هستند رنگ و جنس‌های مناسب را به شیوه‌ای نو در کنار هم قرار بدهند. طراحان لباس و مد بعد از فارغ‌التحصیلی از دانشگاه یا مراکز آزاد علمی می‌توانند به عنوان طراح لباس در نهادهای مرتبط با مد و لباس مشغول به کار شوند یا کسب و کار شخصی خودشان را راه بیندازند.
برای موفقیت در رشته طراحی لباس باید صبر زیاد و پشتکار فراوانی داشته‌باشید. البته اگر بتوانید تجربه‌تان را در این مسیر افزایش بدهید، امکان کسب درآمد از طریق طراحی لباس یا اکسسوری برای افراد خاص فراهم است.
سخن پایانی
چارلز کولی جامعه‌شناس آمریکایی می‌گوید: «هنرمند نمی‌تواند شکست بخورد، هنرمند بودن خود نوعی از موفقیت است». موفقیت درجه‌های مختلفی دارد؛ گاهی ما می‌توانیم در دامنه‌ی یک کوه بایستیم و از طبیعت لذت ببریم. گاهی هم خوب است که رنج سفر را به جان بخریم و تا قله‌های مرتفع‌تر برویم.
در این مقاله سعی کردیم با معرفی رشته های هنری، شما را با بهترین و پردرآمدترین رشتههای هنری آشنا کنیم تا بتوانید با تصور یک چشم‌انداز روشن راحت‌تر به سمت مقصد سفر کنید. هرچند همین حالا و از روزی که تصمیم گرفتید یک هنرمند باشید، توانستید یکی از قله‌های زندگی را فتح کنید و پرچمتان را در یک نقطه ارزشمند به اهتزاز درآورید.
سوالات متداول
- ایا رشته هنر اینده شغلی دارد؟
بله، بازار کار بسیاری از رشته های هنری مانند طراحی لباس، عکاسی و گرافیک در حال توسعه و پرطرفدار است. رشته های هنر با بازار کار خوب را در همین مطلب کامل توضیح داده و بررسی کردیم. - در رشته هنر چه شغل هایی وجود دارد؟
رشته های هنری با خلاقیت و خلق کردن در زمینههای مختلف سر و کار دارند. دانشجویان هنر بر اساس نوع رشته دانشگاهی خود، عکاسان، نویسندگان، بازیگران، طراحان لباس، گرافیستها، نقاشان و بسیاری دیگر از مشاغل آینده کشور را میسازند. - بازار کار رشته هنر چگونه است؟
هنر از رشتههای بسیار متنوعی تشکیل شده است و بر همین اساس بسته به رشته دانشگاهی، خلاقیت و پشتکار فارغالتحصیلان، وضعیت شغلی و درآمد آنها نیز متفاوت است. اغلب شغل های رشته هنر وابسته به کار فردی و پروژهای هستند اما امکان استخدام حتی در بخشهای دولتی نیز وجود دارد. - رشته های هنر که بازارکار خوبی دارند چه هستند؟
به طور کلی بازار کار هر رشتهای بیشتر به استعداد، علایق، مهارت و پشتکار شما وابسته است. اما میتوان گفت رشتههای عکاسی، گرافیک و طراحی صنعتی بازار کار بهترین در بین رشتههای هنر دارند.
