«خلاقیت آزادانه‌ترین شکل بیان خود است.» برای کودکان هیچ‌چیزی به‌اندازه اینکه بتوانند خود را آزادانه و بدون هیچ قضاوتی ابراز کنند، رضایت‌بخش نیست. یکی از بهترین و اثرگذارترین روش‌ها در مسیر تقویت ابتکار عمل آزادانه، همراه‌شدن در بازی‌هایی است که به کودک اجازه می‌دهند خلاقانه چیزی را بسازد و در‌عین‌حال از زمانی که برای این کار سپری می‌کند نیز لذت ببرد. شما به‌عنوان والدین می‌توانید بستری امن برای آموزش مهارت های زندگی به کودکان و از جمله پرورش تفکر خلاق فرزندتان فراهم کنید. با ما همراه باشید تا چند بازی فوق العاده برای تقویت خلاقیت کودکان به شما معرفی کنیم.
تأثیر بازی در خلاقیت در کودکان
بازیها بخش مهمی از تجارب دوران کودکی هستند و بهدلیل جذابیت‌شان، تاثیر زیادی بر انواع هوش در کودکان و تقویت مهارت‌هایی مانند تفکر خلاق دارند. بازی برای افزایش خلاقیت کودکان فواید دیگری نیز دارد:
- شکوفاسازی قوه تخیل
- بهبود رشد حسی-حرکتی
- تقویت توجه و تمرکز کودک
- افزایش هماهنگی چشم و دست
- تسریع و تشویق فرآیند مستقل شدن کودک
- درک بهتر محیط اطراف و سازگاری بهتر با آن
در مقاله نقش بازی در رشد کودکان نیز حسابی به این موضوع پرداخته‌ایم.
5 بازی جذاب برای تقویت خلاقیت کودکان
کاردستی درست‌کردن یکی از همان روش‌های موثر در افزایش خلاقیت کودکان است. کاردستی‌هایی که در این مطلب ذکر شده همگی در عین سادگی بسیار خلاقانه‌اند و اغلب وسایلی که نیاز دارند، ارزان قیمت و دردسترس هستند؛ حتی شاید به راحتی در گوشه و کنار خانه هم پیدا شوند! کاردستی‌ها در افزایش مهارتهای حرکتی کودکان بسیار موثرند و همین موضوع یکی از مزیت‌های آنها در انتخاب بین اسباب بازی سنتی یا دیجیتال محسوب میشود.
خط خطی بازی (DOODLE ART)
کاغذ و نوشت‌افزاری برای نقاشی‌کشیدن (چه مداد باشد، چه خودکار یا مدادشمعی یا هر نوشت‌افزار دیگری) تنها چیزهایی هستند که برای این سرگرمی احتیاج دارید. خطی‌خطی‌بازی غالبا به‌این‌صورت اجرا میشود:
- کودک در ابتدا شروع به خط‌خطی‌کردن صفحه کاغذ می‌کند.
- در مرحله بعد، او فضاهای خالی بین خطوط را رنگ‌آمیزی می‌کند.
- مرحله‌ی پیشرفته‌تر این بازی زمانی است که از فرزندتان بخواهید از بین همین خطوط بی‌نظم اشکال مختلفی، مثلا هیولاها و موجودات ناشناخته‌ای را پیدا کند!
نکته‌ی جالب در این سبک خط‌خطی‌کردن این است که هیچ‌گاه نمی‌توانید پیش‌بینی کنید در این نقاشی چه طرح یا موجودی را قرار است پیدا کنید. همین موضوع آن را به سرگرمی‌ای به‌شدت خلاقانه تبدیل می‌کند. اگر به‌دنبال بازیهای خلاقانه و کاغذی بیشتری می‌گردید، حتما از ایدههای مطرح‌شده در مقاله بازی با کاغذ خوش‌تان خواهد آمد.
عروسک نمایشی و خیمهشببازی برای تقویت خلاقیت
از عروسک‌های خیمهشببازی در بازی درمانی کودکان هم زیاد استفاده میشود. بچه‌ها در هر سنی که باشند، مجذوب عروسک‌های نمایشی میشوند. حرکت‌دادن این عروسک‌ها با دست خودشان و حرف‌زدن به جای آنها برای بچه‌ها بسیار جذاب است. شما می‌توانید به همراه فرزندتان عروسک‌های نمایشی ساده‌ای همچون تصاویر زیر درست کنید.
برای این عروسک‌ها تنها به مقداری:
- نمد،
- کاموا،
- قیچی،
- چشم عروسکی
- و چسب
احتیاج دارید. این نکته را هم فراموش نکنید که برای ساخت این عروسک‌ها می‌توانید از جوراب‌های قدیمی و پارچه‌های بازیافتی نیز استفاده کنید.
پیشنهاد مطالعه: تاثیر داستان و قصه بر یادگیری و رشد کودکان
بازی با مهرههای رنگی برای افزایش خلاقیت کودک
همه‌ی بچه‌ها عاشق مهرههای رنگارنگ هستند؛ دختر، پسر، کوچک و بزرگ فرقی نمی‌کند. اگر به بچه‌ها مقداری:
- مهره‌ی رنگی،
- کاموا یا نخ
- و قیچی
بدهید، ناخودآگاه شروع میکنند به رشته کردن این مهره‌ها. آنچه که برای بچه‌ها مهم است، تنوع داشتن این مهرههای رنگی است. وقتش رسیده که مقداری از این مهرههای رنگی و ابزار جواهرسازی را در اختیار بچه‌ها بگذارید و منتظر زیورآلات خلاقانه‌ای که می‌سازند، باشید. این بازی برای آموزش رنگ ها به کودکان هم گزینه مناسبی است.
کاردستی هیولای سنگی کودکانه برای رشد خلاقیت
آنچه که برای درست‌کردن این هیولاهای سنگی احتیاج دارید عبارت است از:
- چند قطعه سنگ در ابعاد مختلف،
- رنگ یا گواش،
- چشم عروسکی
- و چسب.
اگر فکر می‌کنید حوصله‌ی ریخت‌وپاش‌های احتمالیِ استفاده از رنگ یا گواش را ندارید، توصیه می‌کنیم از ماژیک استفاده کنید! همچنین می‌توانید مقداری نخ یا کاموا در اختیار فرزندتان قرار دهید تا با کمک چسب، این هیولاها را جذاب‌تر کند. این قبیل بازیهای در خانه، بر افزایش تنها بازی کردن کودک نیز تاثیر بسیار زیادی دارند.
گِل و خمیربازی برای پرورش خلاقیت کودک
خمیربازی یکی از جذاب‌ترین بازیهای حسی برای کودکان به حساب می‌آید. فرقی نمی‌کند که خمیر بازیهای آماده را از مغازه‌ها بخرید، یا خودتان در خانه درست کنید؛ بچه‌ها می‌توانند ساعت‌‌ها مشغول بازی‌کردن با آنها و درست‌کردن شکل‌های مختلف شوند. گل، میوه، حیوانات مختلف، حتی پیتزا یا هر شکل دیگری که به ذهنتان خطور کند می‌تواند حاصل بازی با خمیر برای بچه‌ها باشد. اگر به‌نظرتان خمیربازی به کثیف‌کاری و دردسرش نمی‌ارزد، به‌عنوان یک راه حل، پیشنهاد ما این است که قبل از شروع بازی:
- ملحفه‌‌ای قدیمی پهن کنید و از فرزندتان بخواهید هنگام بازی با خمیرها روی آن بنشیند.
- بعد از آنکه بازی‌اش تمام شد ملحفه را با کمک یکدیگر و بااحتیاط جمع کنید و تکه‌های خمیری که روی آن ریخته را قبل از آنکه به جایی بچسبند، جارو بکشید.
ضمن اینکه این نکته را هم در نظر داشته باشید که خمیرهای دست‌ساز خانگی راحت‌تر از دست و لباس‌ها جدا میشوند و دردسر کمتری برایتان درست میکنند؛ همچنین مواد شیمیایی ندارند و تجزیه‌پذیر هم هستند.
طرز تهیه‌ی خمیربازی خانگی!
اگر ایده خمیربازی خانگی برای شما هم جذاب است، پس تهدید ناشی از کثیف‌کاری را به فرصت تبدیل کنید و به‌همراه فرزندتان خمیربازی خانگی بسازید:
- ابتدا یک پیمانه آب و چند قطره رنگ خوراکی را درون یک قابلمه بریزید و آن را روی شعله قرار دهید.
- بعد از آنکه آب به جوش آمد نصف پیمانه نمک به آن اضافه کنید و آن را خوب هم بزنید تا نمک‌ها در آب حل شوند.
- قابلمه را از روی شعله بردارید و یک پیمانه آرد، 1 قاشق غذاخوری روغن نباتی و 1 قاشق غذاخوری کرم تارتار به آن اضافه کنید.
- ابتدا مواد را با یک قاشق چوبی مخلوط کنید و بعد از آنکه خمیر خنک شد، آن را با دست ورز دهید.
می‌توانید با همین دستور خمیرهایی در رنگ‌های مختلف درست کنید؛ یا این مقادیر را به نصف یا یک سوم تبدیل کنید تا حجم کمتری از خمیر در هر رنگ آماده کنید.
نکته: از آنجایی که رنگ به کار رفته در این خمیر رنگ خوراکی است، نباید در هنگام ورز دادن خمیر، لکه رنگ روی دستتان به جا بماند.
پیشنهاد مطالعه: بازی با کاغذ و بازی با توپ در خانه
سخن پایانی
بازیها روش‌های بسیار مناسبی برای آموزش و پرورش قوای ذهنی و روانی کودکان هستند. تقویت خلاقیت کودکان هم از این قاعده مستثنی نیست و بازیهای مناسب کودکان تاثیر زیادی بر پرورش آن دارد. ما در این مقاله سعی کردیم شما را با چند بازی ساده اما جذاب برای افزایش تفکر خلاق در کودکان آشنا کنیم. این بازیها به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که دریچه‌ها جدیدی از نگاه به موضوعات و مسائل را به روی کودک می‌گشایند و او را یک‌قدم به آزادی تفکر و خودانگیختگی هدفمند افراد خلاق نزدیک‌تر میکنند. پس سعی کنید بااستفاده از آنها فرزندتان را در مسیر خلاقیت و کنجکاوی قرار دهید.
سوالات متداول
- چه بازی هایی برای افزایش خلاقیت کودکان پیشنهاد میشود؟
خط خطی بازی، عروسک نمایشی و اجرای نمایشهای خیمهشببازی، بازی با مهرههای رنگی، کاردستی هیولای سنگی کودکانه و خمیربازی از بازیهای ساده و جذاب برای افزایش خلاقیت کودکان بهحساب میآیند. - بازی چگونه باعث رشد خلاقیت کودکان میشود؟
برخی بازیها حالتی پایانباز دارند و صرفا به یک شیوه یا روش خاص انجام نمیشوند. این بازیها بهدلیل افزایش افق دید کودک و گسترش دنیای ذهنی و واقعی او، به رشد خلاقیتش کمک میکنند. - بازیها چه تاثیری بر خلاقیت کودکان دارند؟
جذابیت بازیها در دوران کودکی و حتی بزرگسالی غیرقابلانکار است. همین جذابیت باعث میشود که بتوان از آن برای آموزش و پرورش مهارتهای مختلف در کودکان استفاده کرد. برخی از این بازیها بدون دستورالعمل هستند و دست کودک را برای اجرای ایدههای خود باز میگذارند. این بازیها موجب رشد خلاقیت کودکان میشوند.
